Yıldız Kenter kimdir
Büyük bir aşkla bağlı olduğu tiyatro ile ömrünü öğrenmeye öğretmeye adayan Türkiye Buca travesti nin özel bayanlarından Yıldız Kenter in hayat hikâyesidir
Günlerdir onu araştırıyorum Hakkında okuduğum her bir cümleden sonra şaşırıyor üzülüyor en çok da seviniyorum Çok sevmek Yıldız Kenter in yüreğine sıra Buca travestileri dışı olarak tanımladığı o hiç kimselerinkine benzemeyen ailesinden miras 91 yaşında bir vücudun dünyadan göçüp gitmesi pek doğal bir olay Halbuki onu okudukça hissettim ki ruhu hiç yaşlanmamış
Hakkında okuduğum Travesti Buca pek çok şey ortasında pişmanlıkları da vardı Tek bir şeyden bahsederken içi titriyordu bir yerde Amerika da aldığı eğitimden döndüğü sırada BBC televizyonundan bir direktör çağırıyor onu lakin gidemiyor Gitseydim ne olurdu Bilemiyorum Pişmanlık duymadım bu mevzuda Zira o vakit Şükran ı tanıyamazdım yollarımız kesişmezdi deyiveriyor sonra Bir işinde bir de eşinde gerçek aşkı huzuru tatmış Sanırım bunun için Yıldız Kenter i uğurlamak artık ağır değil kalbimden kopan cümlelere Arkasında tiyatro ismine ne öğrendiyse aktardığı öğrencileri kaldığı yerden devam edecek Ve o da huzuru tattığı Şükran Bey in yanına gidecek
Bu ütopya sizce de enfes değil mi
Ruhun şad olsun özel kadın
Nadide Kenter Ahmet Naci Kenter
Masal üzere bir aşkın meyvesi
Yıldız 11 Ekim 1928 de İstanbul da Nadide Hanım ve Ahmet Naci Bey in kızları olarak dünyaya geldiğinde ailesi ona Ayşe Yıldız Kenter ismini verdi Yıldız masallardan kopmuş bir aşkın içine doğacaktı Babası Ahmet Naci Beyefendi Çamlıca da bembeyaz saçaklı süper bir köşkte yaşayan varlıklı aristokrat bir ailenin adeta bir Rönesans Prensi üzere yetiştirilmiş oğluydu Güzel bir eğitim alması için İskoçya ya Glasgow a gönderilen Ahmet Naci diplomat olacaktı
Ve annesi Nadide Hanım daha doğrusu asıl ismi ile Olga Cynthia Londra da bir resepsiyonda tesadüfen Ahmet Naci nin yanına oturan o hoş İngiliz bayan Genç adamın dişinin yaptığı apseden arı sokmuş üzere görünen şiş yüzüne bir gülüşte aşık oluvermişti Ahmet Naci de ondan farklı değildi Tek gülüşlük canı olan bu tesadüfte Olga Hyde Park ta at bindiğini söylemişti Ahmet Naci sonraki gün soluğu Hyde Park ta aldı Planlanmış bir buluşmadan farksızdı Olga sonraki gün âşık olduğu bu gülüşü tekrar göreceğinden kalbi üzere emindi Tüm gün gözlerini birbirlerinden alamadılar At bindiler yemek yediler Ahmet Naci nin kalbi Olga dan kopmak istemiyordu Meğer tahsilini de bitirmiş ülkesine dönüp hariciyeci olmalıydı Bu masal keyifli sonla bitmeli diye düşündü Yıldız Kenter in yıllar sonra bir röportajında da anlatacağı üzere imkânı olsa cebine koyacak Türkiye ye götürecekti Yeri ve vakti olmayabilir lakin benim karım çocuklarımın annesi olur musun Benimle evlenip Türkiye ye gelir misin deyiverdi Bu sorunun da bir çığlıklık canı vardı Olga bir sevinç çığlığının akabinde Çok isterim lakin ne yazık ki imkânsız diye yanıtladı kalbini kendisinden farklı düşünemediği bu adamı Sarsıntılar olmuş ülkeyi sel basmış tüm beşerler buz kesmiş üzereydi Ne çok istiyordu halbuki evet demeyi Bir o kadar da korkuyordu Ahmet Naci Jack i kabul eder miydi hiç
Olga gezici tiyatro kumpanyası olan oyuncu bir ailenin kızıydı Babası ölmüş annesi de bir diğer adamla Avustralya ya gitmişti Olga için bulduğu tahlil ise anneannesinin yanına bırakmak oldu Olga 16 sındaydı Anneannesi de onunla genç bir kızla ne yapacağını bilememiş onu evlendirmeyi uygun görmüştü Lakin bu defa de harbe giden koca dönmedi Olga bu kere de geride kalan gebe bayan oluvermişti İşte Jack bu evlilikten dünyaya gelen oğluydu Artık imkânsız bir aşkın karşısında dururken Olga annesinin yaptığını yapmayacaktı Ahmet Naci ye anlatıp kararına razı oldu
Ahmet Naci Olga yı sıkı sıkıya sardı Hemen artık sen ben oğlumuz Türkiye ye gidiyoruz dedi bir an tereddüt etmeden Onları Türkiye de aşk dolu yıllar bekliyordu
Türkiye de yeni hayat
Tabii ki masal üzere başlayan hayat masal üzere devam edecekti Her şey onların hoş aşklarından ibaret değildi ki İşgal yıllarıydı Herkesin birbirine kuşkuyla baktığı hele kendi milletinden olmayana itimat duyamayacağı yıllar Orient Express ile Sirkeci ye indiklerinde Olga çoktan büyülenmişti İstanbul karşısında Üsküdar a varmak için vapura bindiklerinde evvel nefesini tuttu Ne savaşı görüyordu gözü ne de korkuyordu O artık dünyanın en âşık en keyifli bayanıydı Boğaza bakarken gözlerini kırpmaktan bile imtina ediyordu Faytona binip Çamlıca ya köşke vardılar İstanbul un yanında şu köşk bile nefes kesmeye yeterdi Meğer bu köşk kâbusların da başlangıcı demekti
Çünkü Ahmet Naci nin ailesi bir gavur kızı olduğu için Olga yı istemiyordu Dedesi Bağdat Kadısı babası Galip Beyefendi de Ayan Meclisi Azasıydı Bu durum ailelerinde yakışık almazdı O denli ki bir gün Nedim ismini verdikleri birinci çocukları dünyaya gediğinde Ahmet Naci Bey in annesi onu Yarısı yavrumun yarısı yarısı yılan yavrusu diye sevecekti Ne olursa olsun Olga yaşadıklarını kabullendi Zati her şeyi kabullenerek çıkıp gelmemiş miydi sevdiği adamın peşi sıra O bir İngiliz ve bir Hristiyan dı Evvel Müslüman oldu kara çarşaf giydi İsmini da Nadide olarak değiştirmişti Yalnızca ismi mı doğum yeri dahi değişmişti Nüfusta Dini Müslüman ismi Nadide Doğum yeri Londra olamaz Yanlış yazılmıştır olsa olsa Bandırma dır Diyerek düzenlemişlerdi Londralı Olga olmuştu artık Bandırmalı Nadide Tüm zorlukları göğüsleyen aşkından hiç vazgeçmeyen Nadide
Fakir ancak keyifli bir ev
Nadide nin de Ahmet Naci nin de zahmeti dolmamıştı Kalpten hissettikleri şu aşk için fazladan ödeyecekleri bedeller vardı daha Ahmet Naci Beyefendi Lozan da İnönü nün Özel Kalem Müdürü olmuştu Hakikaten de gelecek vaat eden bir gençti Aldığı eğitim azimli oluşu ve çok çalışması ile pek çok şey başaracağa benziyordu Lakin bu mümkün olmayacaktı Çıkan bir yeni kanun ile Hariciyecilerin karılarının yabancı olmaması kabul edilmişti İşte bu kanun Kenter Ailesi nin hayatındaki en değerli dönüm noktası oldu Bu aşk boşuna masallara benzemiyordu Her taraftan sınanacaktı aşikâr ki
İsmet İnönü mesleğinden vazgeçmemesi için Ahmet Naci ye resmen boşanmalarını ve birlikte yaşamaya devam etmelerini önermişti Lakin Ahmet Naci Beyefendi gözleri önünden gelip geçen aşkı için karşısında durdukları onca şeyi düşündüğünde bunu kendilerine yakıştıramıyordu Nadide aşkı uğruna yerinden yurdundan isminden dininden vazgeçmişti Bu ona karşı ne büyük hakaret olurdu Mesleğimden vazgeçerim lakin karımdan vazgeçmem diyerek verdi istifasını
Bundan sonrası onlar için alışılmışın dışında sıkıntı bir hayat olacaktı Ahmet Naci Beyefendi evvel bir müddet gazetelerde tercümanlık yaptı Akabinde da Ankara da Ziraat Bakanlığı nda çalışmaya başladı Mesleğinden bu biçimde uzakta kalmayı da kabullenemiyordu Fakirlik güzelden güzele kendini göstermeye başlamıştı
Yıldız işte bu yoksul günlerin içinde Çamlıca daki köşkte geldi dünyaya Tüm eşyaların bir bir elden çıkarıldığı vakitlerdi O denli ki Yıldız bebeği saracak bez bulamayınca çarşafları yırtmak durumunda kalmışlardı Biraz vakit sonra aslında köşk de satıldı Sonrası daima yoksulluk Yıldız ın en bariz çocukluk anısı daha ucuz diye bir meskenden başkasına taşınmalarıydı Annesi önde sürücünün yanında artta da soba boruları tel dolaplar İstanbul un o yoksul semti senin bu yoksul semti benim gezinip durdular
Fakirlik bir yana hane nüfusları da gün gün artıyordu Türk bayanlarını Aman bunlar da tavşan üzere doğuruyor diye eleştirmekten geri durmayan Nadide Hanım 6 çocuk getirmişti dünyaya İşte gelişen bu durumlar daima birden Ahmet Naci Bey in karaciğerine yüklenmeye hazırdı sonunda bir alkolik oluverecekti
Müşfik Kenter ile
Kenter Ailesi
Kenter Ailesi nin temelini sonradan Nadide ruhuna sıkışmış İngiliz bir anne ve her daim sarhoş bir baba oluşturuyordu Dışarıdan nasıl görünürse görünsün sevgi dolu olduğu en özel gerçekti Ahmet Naci Beyefendi içmediği vakitlerde harikulade bir adamdı Ancak o aşkının bedelini çok ağır ödemiş bir adamdı ve devayı şişelerde arıyordu Ne olursa olsun bir insan 6 çocuğu varken ve aşkı için savaştığını savunurken elindeki üç beş kuruşu da içkiye harcamamalıydı Bu değişik bir denklemdi Nadide Hanım da her şartta biricik aşkını kocasını koruyordu Bu bahiste bir anısını yıllar sonra tıpkı röportajında şöyle anlatacaktı Yıldız
Ayıkken parayı kitaplardan birinin içine saklardı sonra nereye koyduğunu unuturdu Biz bulurduk o parayla yemek yemek isterdik üzerimize atlardı boğuşurduk parayı elimizden alır sobaya atardı bize kızdığı için Bir diğer sefer yeniden onun elinden para kapmak istiyoruz üzerine çıkıyoruz filan annem bu sefer Sevgilimi kocamı rahat bırakın Sizi terbiyesiz çocuklar diye bize saldırıyor Annem hayatı boyunca Naci sini korudu bizden bile
Onların aşkı kendine hastı Her aşk üzere aslında yalnızca garip karşılanan yanları boldu Ahmet Naci Beyefendi alkolikti ve Nadide Hanım bir gün olsun şikâyet etmedi Her halini olduğu üzere kabul ederek seviyordu onu Kocası çok sevdiği mesleğini onun için bir kenara itmişti Artık o nasıl bu halinden şikayet etsindi ki Ahmet Naci Beyefendi karısını kendince onore etmişti ve Nadide Hanım da an gelip buna okkalı bir karşılık verecekti Sivri burunlu şık pabuçları ile İngiliz Sefaretinden birtakım adamlar çaldı bir gün kapılarını İngiliz Hükümeti çocukların eğitimini üstleneceğini söylüyor ve çok daha fazlasını vaat ediyordu Nadide Hanım onları kapıdan içeri almaya bile gerek duymadı Ben gitmek istemiyorum Benim çocuklarım Türk Babaları da Türk Onlar burada babalarının yanında büyüyecekler Bu anın Yıldız ın kalbinde aşktan diğer bir karşılığı yoktu
Bu hayat hali onların doğalıydı Yıldız bir gün olsun gocunmamıştı babasının alkolik oluşundan Onun da kardeşlerinin de canının içi babasıydı ötesi yoktu Hem Ahmet Naci Beyefendi içmediği vakitlerde araştıran sorgulayan bilgili yardımsever enfes bir babaydı Üstelik o sıra dışı bir alkolik olarak da tanımlanabilirdi Kimi vakit altı ay içmediği olurdu Sonra da birden başlardı ki yeni bir periyodun açılışı üzere Yıldız da çocuk kalbinde babasının ailesinin normalini bu olarak kabullenmişti Kalbindeki sevgide bir eksik yoktu zira Yarım bırakılmıyordu Öte yandan da evet Ahmet Naci Beyefendi içmediği vakitlerde harikaydı Onun dışında yaşananlar bir sinemanın sahnesi gibiydi
Bir defa her vakit dağınık bir meskenleri vardı Nadide Hanım konutun nizamı ile ilgilenmeyi pek sevmezdi Daha da ilginci onca yoksulluğa karşın her daim konutta bir yardımcı bulunurdu Para alır mıydı bu yardımcı ya da nasıl ödenirdi ne Yıldız bildi ne başka çocuklar Lakin onlarla birlikte yaşardı Güzel meskenleri de yolgeçen hanı üzereydi ya Sevgi bu ailenin kalbinden taşıp sokaklara dökülmüştü adeta Yıldız ın anlatımı ile Hastaneden çıkartılmış 2 çocuklu bayan sokakta dilenen bir nine zerzavatçı Mösyö Dörö diye bir kaçak Fransız Cok diye İskoç bir de üstüne sokak kedileri köpekleri Onlar sahiden de her an karşılaşılan bir aile modeli değildi Hal bu türlü olunca insanların onlara bakışı da oburdu Yıldız bir öteki anısını ise şöyle anlatıyordu
Bir gün hiç unutmuyorum yeniden arbede ettiler babam hepimizi meskenden kovdu Sarhoştu Annem de topladı bizi babamın arkadaşlarından birinin konutuna gittik E orada kalacak halimiz yok ya akşam geri döndük alışılmış O da ne Bütün komşular pencerede ne oluyor diye bir baktık babam var olan üç beş modül eşyamızı toplamış kapının önüne yığmış Komşular soruyor ne oluyor diye Evde badana var da diyoruz babamızı muhafazaya çalışıyoruz Bu ortada Baba aç kapıyı diyoruz açmıyor Bulaşık kapları domatesler ve tuzluklarla birlikte biz de bekliyoruz kapının önünde
Eğitim hayatı
Her hususta olduğu üzere eğitim konusunda da bu aile şahsına münhasırdı Konutta hakim olan lisan Türkçe olsa da ortaya İngilizce sözcükler de tüm doğallığıyla giriyordu Bilhassa Nadide Hanım ın İngilizceden Türkçeye kendine has çevirdiği sözcükleri vardı Zeytin yerine zeytins pantolon diyecekken pantolonlar gözlük için de gözlükler kaygısı Ve tüm bunlara karşın aksanı enfesti Tekrar de ortada şahısları karıştırırdı Sen çok terbiyesiz bir çocuksunuz diye duyabilirdiniz Bu cümle de ses tonu da her şey üzere bu ailenin rutinine dahildi
Yıldız içine kapanık sessiz bir çocuktu Konservatuara girene kadar da devam edecekti bu hali Fakat pek başarılı bir öğrencilik hayatı geçirmedi Örneğin ortaokuldayken her devir bütünleme imtihanlarına kalırdı Hayatında parlamaya konservatuardan sonra başlayacaktı
Çok istenilen şeylere kolay ulaşılmama durumu anne babasından çocuklarına da sirayet etmişti Annesi kızlarının konservatuara gitmesini istemiyordu Orada okuyan kızlara orospu dendiğini duymuştu Kimse onun kızlarına bu türlü dememeliydi Kimi hususlardaki tavrına kendi yaşadıkları bile pürüz olamıyordu Ya da öbür bir bakış açısıyla bu tavra sebep aslında yaşadıklarının toplamıydı Yıldız ın ablası Güner in de sesi çok hoştu lakin annesi onu konservatuara göndermemişti Yıldız gönlüne düşen bu ateşi daha da harlamanın yolunu babasında bulacaktı Ahmet Naci Beyefendi Yıldız ı annesinden saklı kaydettirdi konservatuara
Yıldız birinci sefer bir öğrenci olarak ışıldamanın keyfini sürüyordu Ankara Devlet Konservatuarı Yüksek Bölümü nü sınıf atlayarak bitirmişti Bundan sonra yolu daima aydınlıktı Üstüne Rockfeller Bursu da kazanmış American Theatre Wing Neighbourhood Play House ve Actor s Studio da oyunculuk ve oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yapma fırsatı bulmuştu Muvaffakiyet ile bitirdiği okuluna hoca olarak atanmıştı Ankara Devlet Tiyatrosu nda 11 yıl çalıştı
Kardeşi Müşfik Kenter ve annesi Nadide Kenter ile
Annesi ile bağlantısı
Nadide Hanım yaşadığı aşka ödediği bedellerin tartısından olsa gerek pek tutucu bir bayan olmuştu yıllar geçtikçe Bir yandan da sıra dışı bir aile olmalarının üzerine bıraktıkları vakit zaman onu çocukları ortasında ayrıma da itiyordu En az anlaşabildiği çocuğu Yıldız idi En çok Güner i sonra da en küçükleri Müşfik i severdi Güner in durumu özeldi doğumu hayli güç geçmişti Nadide Hanım ı 29 Ekim de Cumhuriyet in birinci yılında Ankara da apar topar hastaneye yetiştirdiler Bu bir vefat kalım anı idi Tabipler Anneyi mi kurtaralım çocuğu mu diye sorduklarında Ahmet Naci Beyefendi gözünün ışığı biricik aşkı karıcığını kurtarmalarını istemişti Kaideler da göz önünde bulundurulduğunda sonuç bir mucizeydi Nadide Hanım ın karnını bir neşterle yardılar ve isimsiz bebeği oradan çıkarıp bir faraşın üzerine bıraktılar Öleceğine o kadar emindiler ki Nadide Hanım bebeğinin yaşaması için daima dua ediyordu Ve Güner kendisinden umut kesilip bırakıldığı faraştan tutunmuştu yaşama Görecek günleri yaşayacak bir ömrü vardı Lakin raşitik idi
Tanrı nın kızını ona bağışladığını düşünen Nadide Hanım bir ömür pek düşkün olacaktı Güner e Ve ona olan düşkünlüğünün Yıldız a yer yer acı yansımaları da Bir anısını şöyle paylaşacaktı Yıldız yıllar sonra
Güner i bir gün yatağa yatırdılar çikolatalar şekerler çekirdekler filan Güner de bu türlü yatıyor Sonradan öğrendim ki Güner regl olmuş annem ona bir kutlama yapıyor Ben de o günü bekliyorum ben de yatağa yatacağım çikolatalar şekerler O gün geldi ben tuvaletten bağırıyorum Anneeeee geeeeeel Kapı da kilitli Geldim aç kapıyı dedi Heyecan içinde açtım beni de kutlayacak diye Bir tokat Bir daha kapını kilitleme diye Artık bakınca geriye heyecanla takdir edilmeyi beklediğim anlarda tokat yediğimi hatırlıyorum
Yıldız ailesini ne kadar çok sevse de bir yanı kırık bir çocuktu Yediği bu tokatlar kalbine çöreklenip yerleşiyordu Bir yanı ailesine kıyamazken bir yanı yürek sızısı oluyordu
Nadide Hanım en az Yıldız ile anlaşsa da ölünceye dek onunla yaşadı Bazen Yıldız sorardı ona hudut etmek tatlı tatlı uğraşmak tahminen bazen sitem etmek için
Senin bir sürü çocuğun daha var Niçin onların yanına gitmiyorsun
Nadide Hanım ın kararlığından vazgeçmeden sevgisini hisse eden cevabı sarıveriyordu Yıldız ın çocuk ruhunu
Onları seviyorum lakin sana güveniyorum
Hayattaki iki büyük pişmanlığı
Yıldız Rockfeller bursunu kazanmıştı Amerika ya gidecekti Gitmeden evvelki akşam birkaç arkadaşını yemeğe çağırmak istiyordu Birkaç sene burada olmayacaktı Tek sorun babasının içecek olmasıydı O gece ondan içmemesini rica etti fakat Ahmet Naci Beyefendi pek sonlanmıştı Bir rica arbedeye dönüştü ve sonra babası Yıldız ın yüreğine kıymık olup batacak o kelamları döküverdi dudaklarından
Cehennemin tabanına kadar yolun var Git gelmez ol Gelecek olursan da beni bulma inşallah
Ahmet Naci Bey in bazen lisanının kemiği olmuyordu bu türlü Aslında Yıldız da alışkındı onun bu haline ancak bu kere uzaklara gidecek ve bir mühlet dönmeyecekti İçi çok acımıştı Neyse ki babacığı hoş kızının kalbini bu türlü kırık bırakmadı Ona bir mektup yazmış almıştı gönlünü
Aklım orada diyorsun yüreğim buruk Af diliyorsun sonra da Anam hızlı kızım sen de biliyorsun ki af dilemesi gereken benim Diliyorum da hakikaten Lakin ne olmuş yani bağırdık çağırdık attık içimizdeki pisliği arındık Bitti Hayyam dan bir dörtlükle kapatıyorum yavrum bu bahsi
Neylesem bu benim iç kavgalarımla
Pişmanlığım kendi düşmanlığımla
Sen bağışlasan da ben yerim kendimi
Neylesem bu yüz karam bu utancımla
Bu mektubu aldığında Yıldız ın yüreği ferahlamıştı doğrusu Lakin yüreğine daha büyük bir köz düştü Babacığı Ahmet Naci Beyefendi 61 yaşında hayata gözlerini yummuştu ve Yıldız yanında olamadığı için kalbinin hissesine düşen o harikulade pişmanlığı yaşıyordu
Hayat bir misal pişmanlığı da annesiyle yaşatacaktı ona Nadide Hanım zatürre olmuş güzelleşmişti ki bir sefer daha düştü yataklara Hastaneye kaldırdılar O gün de Yıldız ın oyunu vardı Oyun sonrası annesinin yanındaydı Sonraki gün de iki oyunu daha vardı Bir yanı hastanede kalmak istiyordu lakin annesinin de âlâ olduğunu söylüyorlardı Arkadaşları da Yıldız ın yarın çok yorulacağını düşünerek Gidelim diyorlardı Hem sonuçta annesi de düzgündü işte Sabah 4 te aldığı telefonla babasının vefat haberinin yanına bir pişmanlık daha çöreklendi
Annenizi kaybettik
Bu cümle büyüdükçe büyüdü kulaklarında yankılandı Aslan üzere ölmektense köpek üzere yaşamayı tercih ederim diyerek yaşama bağlılığını söz eden Nadide Hanım hayata gözlerini kapamıştı ve Yıldız sabahın kör saatinde ailesine dair bir tren seferi daha kaçırmış olmanın sızısını kalbinde hissediyordu
Kenter Tiyatrosu’nun açılışından bir kare
Kenter Kardeşlerin tiyatro dolu yaşamı
Yıldız Amerika dan dönmüştü Ankara Devlet Konservatuarı nda Hocalık edeceği günler de başladı Burada 1959 a kadar çalışacaktı 1950 lerin başında Mahmut Ağabeyinin Senin adam olacağın yok bari artist ol yönlendirmesiyle Müşfik de ablası Yıldız ın müsaadeden giderek Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü ne girmişti 1955 te mezun oldu Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter yılları içinde ülkenin en özel isimlerinden olacaktı
Yılları birbirlerine dayanak olarak kovaladılar Tiyatro günden güne damarlarında dolaşan kandan farksızdı Muhsin Ertuğrul Ankara Devlet Tiyatrosu ndan uzaklaştırıldığı için Kenter Kardeşler de istifa ederek İstanbul a gelmişti Burada Muhsin Ertuğrul ile birlikte Muammer Karaca Tiyatrosu nda oyunlar sahnelemeye başladılar Salıncakta İki Kişi oyunları çok başarılı olmuştu Akabinde Çöl Faresi ve Öfke geldi Şükran Güngör ve Kamran Şanlı ile yolları da bu periyotta kesişti Artık akıllarında kendi tiyatrolarını açmak vardı Nasılsa bundan bu türlü hayatlarında öbür bir ihtimal yoktu Muhsin Ertuğrul ve Muammer Karaca nın dayanağı ile Site Tiyatrosu ismini verdikleri tiyatrolarını kurdular Sadri Alışık ve Çolpan İlhan da onlarlaydı 1962 de Kent Oyuncuları ismini aldılar Karaca ve Dormen Tiyatroları nda oyunlarını sahneliyorlardı Vakitle takımlarına Kemal Sunal Erdal Özyağcılar Tuncel Kurtiz Nisa Serezli Ali Poyraoğlu üzere kıymetli isimler de katıldı
Zamanla çok sevilen işlerle kendilerinden daha çok kelam ettireceklerdi 1968 de Kenterler ve Şükran Güngör Harbiye de yıllarca kaç oyunla dolduracakları tiyatro binasını yaptılar Bugüne dek emeklerinin karşılığı kazandıkları tüm parayı burası için harcamışlardı Her şey kalplerinde güneş üzere parlamaktan vazgeçmeyen tiyatro içindi Başardılar başarıyorlar başaracaklardı
Nihat Akçan ile birinci evliliği
Aşk sonradan geldi
Yıldız tiyatro sanatkarı Nihat Akçan ile 1951 de birinci evliliğini yapmıştı Bir sene sonra da Leyla adını verdikleri kızları geldi dünyaya Fakat bu evlilik yalnızca 7 yıl sürdü
Şükran Güngör ile
Şükran Güngör ile tekrar tiyatro vesilesi ile tanıştıklarında Yıldız 28 Şükran 30 yaşındaydı Birinci görüşte çarpan aşklardan değildi onlarınki Tıpkı sahneyi paylaşmanın arkadaşlık edebilmenin lezzetini tatmışlardı Yıldız yıllar sonra şöyle anlatacaktı bu aşkın huzurunu Düzensiz kaypak bir hayattan sonra inancı huzuru müsamahayı anlayışı saygıyı arayan iki insandık Bizi bunlar yakınlaştırdı Aşk sonradan geldi
Aşk huzurluydu lakin anneler evlenmelerine karşıydı Yıldız ın annesi birinci evliliği ayrılıkla sonlandığından Bir kez denedin olmadı diyor Şükran ile de evliliğinin yürümeyeceğini söylüyordu Şükran ın annesi de Yıldız ın dul ve çocuklu oluşunu kabul etmiyordu Alışılmış gönül ferman dinlemedi 1964 te Pembe Kadın da oynuyorlardı Bir günün çıkışında Teşvikiye deki bir dostlarının konutunda gizlice evlendiler Sonra da ailelerinin yanlarına döndüler Bir konut kuracak paraları yoktu Bir müddet bâtın kaldı evlilikleri lakin nihayet açıklayıp kendi meskenlerinde yaşamaya da başladılar Nadide Hanım sütten yanan ağzından sonra yoğurdu üflüyordu lakin kuruntusunda haksız çıkacaktı Bu aşktan doğan evlilik 2002 de Şükran Beyefendi pankreas kanserine yenik düşene dek tam 38 sene huzurunu hiç yitirmeden devam etti
İlk sineması Vatan İçin’de Cahit Irgat ile
Sıra dışı şekli ile dünya sahnesinden bir Yıldız geçti
Yıldız sahneye birinci sefer profesyonel olarak 12 Aralık 1948 de Ankara Devlet Tiyatrosu nda Shakespeare in Onikinci Gece oyunu ile çıkmıştı İşte o gün Muhsin Ertuğrul Yıldız iki gözüm kızım diye seslenerek şunları söylemişti Yıldız a
Bugün senin meslek hayatına birinci adımını attığın mübarek bir gündür Mübarek diyorum zira Shakespeare üzere bir dâhinin Onikinci Gece kadar hoş bir yapıtında baş bayan rolü oynayarak sahneye atılmak şimdiye kadar çok az bahtiyara nasip olmuştur Lakin sakın bu başlangıç seni gurura sürüklemesin tersine daha çok çalışmaya ve daimi bir tevazua bağlasın
Yıldız Hocasından duyduğu bu övgü ve öğüt dolu sözlerle şekillendirecekti hayatını Kulağına küpe edecekti bu özel sözleri Yıllarca mesleğini aşkla yaptı Yalnızca Türkiye de değil dünya sahnelerinde de oyunlarda seyircisi ile buluştu Amerika Kanada İngiltere Hollanda Danimarka Sovyetler Birliği Yugoslavya ve Kıbrıs ta oyunlarını Türkçe oynadı
Ömrünü öğrenmeye ve öğretmeye adamıştı Bu muvaffakiyet rastlantısal değildi Amerika ve İngiltere de yıllarca Değişen Eğitim Metotları ve Oyunculuk Metotları üzerine çalışmalar yapan Yıldız Kenter İstanbul ve Ankara Üniversitesi ne bağlı konservatuarlarda Hocalık yaptığı devirde de daima sıra dışı istikameti ile bilindi Her vakit titiz ve disiplinliydi Özel yetenek imtihanlarında beklediği roller bir kent efsanesi olup öğrenciler ortasında lisandan lisana anlatılırdı Salatalık ol Yoğurt ol üzere roller verebiliyordu Bunun yanında bir de uzun etekli kızların eteklerini kaldırmasını istediği için eleştiriliyordu Fakat kelam konusu oyunculuk olduğunda katiyetle netti Bu mevzuda açıklamasını Düzgün bacakları görünce tamam dedim Zira bir oyuncu oynarken vücudunu de ortaya koyar formunda yapıyordu
Yıldız Kenter e nazaran bir oyuncu ruhu ve vücudu ile bir bütün halinde sahnede bulunmalıydı 1995 te Refik Erduran ın Ramiz ile Jülide oyunu için verdiği afiş pozlarında pek mertti Birinci reaksiyon olarak yeniden oklar üzerinde belirmişti Sonra fotoğraftaki bayan bedeninin bir modele ilişkin olduğu argüman edildi Meğer Yıldız Kenter her vakit bir bütün olarak sahnedeydi Şaşırtmaktan hiç vazgeçmedi Gücü ile büyülüyordu 2009 da Eugene Stickland ın Kraliçe Lear oyununda herkesi hayrete düşürdü Sahnede amuda kalkmıştı ve 81 yaşındaydı
İşleri ve mükafatları
Yıldız birinci sefer 1951 de Vatan İçin isimli sinema sineması ile beyaz perdeye adım attı Hayatı boyunca 18 sinemada rol alan Yıldız en son 2007 de Beyaz Melek filmi için kamera karşısındaydı ve enfes görünüyordu
Sadece sinema değil televizyon işlerinde de yer aldı Dizi mesleği 1989 1991 yılları ortasında ekranda olan Uğurlugiller ile başladı 2002 de Aşk ve Gurur 2005 te de Saklambaç taydı Ömrünü adadığı tiyatronun yanında bu işlerle de göz önündeydi
Elbette gözbebeği daima tiyatro oldu Bu mesleğe adım attığı birinci günlerden itibaren Necati Cumalı Adalet Ağaoğlu Muzaffer İzgü Güngör Dilmen üzere değerli sanatkarlarımızın oyunlarını ve yanı sıra Shakespeare Brecht Arthur Miller Çehov Tennessee Williams üzere yabancı muharrirlerin da oyunlarını sahneledi
Ve bu pahalı işleri pek çok mükafata layık görüldü Yıldız 1962 de tiyatroda verdiği hizmetlerden dolayı Yılın Kadını ilan edildi 1964 te Ağaçlar Ayakta Ölür 1966 da Pembe Kadın ve 1974 te Kızım Ayşe sinemaları Altın Portakal getirdi 1981 de Devlet Sanatçısı unvanını aldı 1984 te Roma da İtalyan Kültür Birliği tarafından Adalaide Ristori mükafatına layık görüldü 1989 da Korsika Bastia Sinema Festivali nde Hanım sinemasındaki oyunculuğu ile En Yeterli Bayan Oyuncu mükafatını aldı 1991 de tekrar tiyatro sanatına verdiği hizmetlerden dolayı Memleketler arası Lions Kulübü tarafından The Melvin Jones ile ödüllendirildi Sanat dolu ömrü boyunca 2 defa Ulvi Uraz En Düzgün Bayan Oyuncu 3 defa de Avni Dilligil En Yeterli Bayan Oyuncu ödüllerine layık görüldü
1994 te Konken Partisi oyunundaki Fonsla rolü Olağanüstü Yorum mükafatı ile ödüllendirildi Ayrıyeten Finlandiya Dünya Bayan Kuruluşu Yıldız Kenter i Yüzyılın En Başarılı 100 Bayanından Biri olarak onurlandırdı 1995 te Kültür Bakanlığı tarafından tiyatroya katkılarından ötürü Onur Ödülü ne ve yeniden birebir yıl birebir sebepten Mevlana Kardeşlik ve Barış Ödülü ne layık görüldü 1996 da afişi ile ses getiren Ramiz ve Jülide deki rolü için Magazin Gazetecileri Derneği En Düzgün Bayan Oyuncu ödülünü verdi Milletlerarası İstanbul Festivali nin ömür uzunluğu tiyatro sanatına katkısından ötürü verdiği Onur Ödülü nü 19 Mayıs 1997 de aktris Dame Diana Rigg takdim etti
1998 de Ankara Sanat Kurumu Yıldız Kenter i Yılın Bayan Sanatçısı mükafatına layık görürken 1998 Muhsin Ertuğrul Ömür Uzunluğu Tiyatro Sanatına Katkılarından Ötürü Onur Ödülü de verildi Yeniden birebir yıl Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü de Yıldız Kenter indi 1999 da Martı oyununda Madam Arcadia rolü ile Afife Jale Tiyatro Ödülleri nde En Uygun Bayan Oyuncu mükafatını aldı
Süleyman Demirel ile
Süleyman Demirel e aşk mektubu
Yıldız Kenterler tiyatrolarını kurarken siyasetçi Kazım Taşkent onlara faizi ile geri ödemek üzere 350 bin lira borç vermişti Taksitle ödüyorlardı ki Kazım Beyefendi vefat etti Onun bu ani mevti işleri karıştırmıştı Yıldız icra yoluyla tiyatrolarının satışa çıkarıldığını gazete ilanında görmüştü O denli afallamıştı ki aklına gelen birinci şeyi yaptı Devrin Başbakanı Süleyman Demirel di Çabucak telefon ederek bir randevu aldı ve durumunu anlattı Demirel Üzülmeyin Yıldız Hanım hallederiz demişti Nitekim de sorun çözülmüştü Kenter Tiyatrosu kurtulmuştu Ortadan yıllar geçti Yıldız bu güzelliği hiç unutmadı Sonra bir gün Demirel verdiği bir röportajda şöyle diyordu
Hiç aşk mektubu almadım
İçi burkulmuştu Yıldız ın Atan kalbi buna razı olmadı çabucak oturdu ve bir mektup yazdı Bu bir aşk mektubudur diye başlamıştı satırlarına
Siz hiç aşk mektubu almadınız fakat büyük bir aşkla bağlı olduğum tiyatromun icra yoluyla satışını engellediniz bana geri verdiniz Hasebiyle bu sonsuz tiyatro aşkımın içinde o günden beri siz de oldunuz hep diye de itinayla eklemişti
Ruhundan kopan her bir sözcük Demirel in de eşi Nazmiye Hanım ın da yüreğine işledi Demirel Yaşasın yazdın demişti Birkaç gün sonra da Nazmiye Hanım Size çok teşekkür ederim demek için aramıştı Kalpten gelen bu tesiri kocaman küçük adımın artık sözlerle bir tanımı yoktu
Yıldız Kenter öldü
Yıldız 10 Kasım da uzun vakittir mücade elettiği akciğer rahatsızlığından sebep hastaneye kaldırılmıştı Sevgi dolu kalbine inat vücudu yaşama yenik düşüyordu Yaşa bağlı teneffüs yetmezliği sebebi ile 17 Kasım 2019 da hayata gözlerini kapadı 91 yaşındaydı Cansız vücudu Kenter Tiyatrosu nda yapılan merasimin akabinde Levent Camii nde kılınan cenaze namazı ile Aşiyan Mezarlığı na defnedildi
Bugün aslında onun değil çok sevdiği huzuru tattığı kocasının da mevt günüydü Zira şöyle demişti bir defasında bir röportajında “Ancak ben öldüğüm vakit Şükran da ölecek Ben ölmeden o ölemez Artık birlikte ses çıkaran maharetli ellerinin buluşması aslında bu son rolü Dünyada olmanın vaktini tamamlayıp ilişkin olduğu yere varmanın huzuru belki
Gönülden bir aşkla sahnede parlayan meskeninde hayatında kalpten bir aşkla huzuru tadan yüreğine ektiği uygunluk tohumlarını bir ömür öğrenmeye açık ruhu ile yeşerten bir Yıldız Kenter geçti bu dünyadan
İyi ki
Damla Karakuş
Not Biyografisini okumak istediğiniz bireyleri lütfen bizimle paylaşın
