Son yıllarda yapay zeka teknolojilerine olan ilgi epey arttı ve birçok yapay zeka algoritması geliştirilerek çabucak hemen her alanda kullanılmaya başlandı. Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Kısmı öğrencisi Oğulcan Gök, geliştirdiği yapay zeka tabanlı algoritma sayesinde makul bir devirdeki baskın müzik tiplerinin ve yaşanan kıymetli olayların müzik kelamlarına tesirini ortaya çıkardı.
İstanbul Bilgi Üniversitesi, Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Yıldız ve İşletme Fakültesi Pazarlama Lisans Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Süerdem danışmanlığında yapay zekâ tabanlı bir algoritma geliştiren Oğulcan Gök, bu algoritma yardımıyla 1950’den bu yana “Billboard Top 100” müziklerini inceledi.
Şarkılarda kullanılan söz ve tabirlerin uğradığı değişimler, insanların en çok nelerden etkilendiği, toplumdaki ruhsal durumların nasıl formlandığı üzere mevzular derin öğrenme metoduyla ortaya çıktı.
KELİMELERİN MANALARI DEĞİŞTİ
Algoritmanın sözleri birer vektör haline getirip, mana olarak birbirine yakın vektörlerin birbirine yakın, olmayanların ise birbirine uzak konumlaması üzerine şurası olduğunu belirten Oğulcan Gök, projeyle ilgili şu tabirleri kullandı:
“Word2vec algoritması ile yaptığımız çalışmada gördük ki; birebir sözlerin taşıdığı mana, toplumun o periyottaki sosyokültürel duruşuna nazaran değişebiliyor. Yaşanan gelişmeler ve travmalar, sözlerin toplumsal algısını ve kullanılış biçimini kökünden değiştiriyor. 70’lerde ‘gay’ sözü ‘neşeli insanlar’ olarak görülürken 80’lerde tablo değişmiş. 80’lerde makus bir mana taşıyan ‘uyuşturucu’ sözü, 90’ların gelip çatmasıyla birlikte ‘gülümseme’ algısı yaratmaya başlamış.”
Projeden yapılan çıkarımlara dair bir örnek veren İşletme Fakültesi Pazarlama Lisans Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Süerdem, “60’lı yılların müziklerinde geçen ‘potatoes’ sözünün, o periyodun müziklerini öbür periyotlardan ayıran bir özellik olarak gördük.
Yaptığımız araştırmada ‘Mashed Potato Dance’, yani patates püresi dansı akımının o yılların tanınan kültüründe değerli bir yer tuttuğunu ve birçok müziğe bahis olduğunu gördük. Bu durum, algoritmanın neden o kelimeyi ön plana çıkardığını anlamamıza yardımcı oldu.
Bu noktada neden dansa ‘Mashed potato’ ismi verildiğini merak ettik. 1950’lerin sonunda laboratuvarda ‘Yukon Gold’ ismi verilen, soyulması, kızartılması ve haşlanması kolay bir patates çeşidi geliştirildi. Lisanslanan bu çeşit, öbür patates cinslerinin yerini aldı. Kolaylık ve rahatlığından ötürü Amerikan hayat şeklini temsil eden bir sembol haline geldi. 60’lı yıllar yalnızca müziklerde değil, tüm tanınan kültürlerde ‘patates yılları’ olarak öne çıktı.” tabirlerini kullandı
Aşağıdaki irtibattan Ensonhaber Teknoloji Instagram hesabını takip ederek yeni teknoloji haberlerine anında ulaşın.
