Bugün usta şairimiz Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın 105’inci doğum günü. Ona, Türk edebiyatına katkılarından ötürü minnet duyuyoruz. Her şairde ince ruh, şık bir dokunuş bulunur elbette, Fazıl Hüsnü Dağlarca’da da böyleydi. Türkçeye âşık olan şairimiz, edebiyat lisanını zenginleştirmek için yaşadığı her an uğraşıyor ve bunun savaşını veriyordu. Şiir yazmaya okuma yazma bilmeden evvel kelamlı olarak başlayan şairimiz, okuma yazma öğrendikten sonra yazılı olarak şiirlerini kaleme almaya başlıyor. Böylece yazın hayatına giren şairimiz edebiyatımızın mihenk taşlarından oluyor.
FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA
Necip Fazıl tesirindeki birinci şiirlerinden sonra bilhassa “Çocuk ve Allah” isimli kitabıyla kendi şiir çizgisine yöneliyor. Birçok şiir tipini deneyen şairimiz daima değişim ve gelişim içinde sanatını ortaya çıkarıyor. Şiirde her vakit özgünlükten yana olan şair, yapıtlarını yalın bir Türkçe ile icra ediyor. Ona nazaran en hoş müzikler Türkçe söyleniyor ve gençlere Türkçenin pahasını bilmek gerektiğini öğütlüyor. Şairlik hayatını birçok araştırmacı “sezgi” ve “akıl” periyodu olarak ikiye ayırıyor. Eğitimci müellif Şener Kaya, ünlü şair Fazıl Hüsnü Dağlarca ile 1970’te bir röportaj yapmış. Dağlarca’nın vefatından sonra ise, (15 Ekim 2008) bu özel röportajı GazeteKadıköy ile paylaşmış. Şiirlerine ve söyleşisinin bir kısmına gelin şöyle bir bakalım:
GECEYE KARŞI MÜDAFAA
Bu adam ölmüştür lakin,
Düşmedi toprağa şimdi vakit.
Hayatını devrettik ağaçlara
Kalbi kimlere ilişkin.
Bu adam ölmüştür lakin,
Başucundan ayrılamadık.
Sonsuz üzüntüsünde gecelerimizin
Nedendir hala bu beyazlık.
NEREYE
Nereye sevdiğin benim, inandığım nereye ,
Hayallerin yarasalar üzere uçuştuğu geceler içinden.
Dalgınlığımla hareketlerini seçemiyorum ,
Varlığının altın kafiyesini arıyorken ben.
…
KORKULUĞUN KORKUSU
Sen korkutursun
Küçücük kuşları
Bahçelerde sabahtan akşama dek
Fakat gelince kocaman gökler geceleyin
Üstüne doğru
Senin korktuğunu duyarım.
ŞİİR YAZMAK BENİ ÇOK MEMNUN EDİYOR
-En çok beğendiğiniz şairler kimlerdir?
-Yunus Emre ile Pir Galip.
-Sanat hayatınızda sizi etkileyen değerli olaylar var mıdır? Bunları şiirlerinize yansıttınız mı?
Yaşamımda derin izler bırakan olaylar var. Ben küçükken konutumuzdan üç meyyit çıkmıştı. Bu acılı olay öncesi annem makûs bir düş gördüğünü bize bildirmişti. Bu beni çok etkilemişti. Bu nedenle sık sık cenaze konusuna değinmekten kendimi alamıyorum.
-Bazı ozanlarımız sevi şiirlerine tartı veriyor. Kimileri da toplumsal olayları işliyor, yurt gerçeklerini lisana getiriyor. Geleceğe kalma açısından siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Hangi bahse tartı verirlerse versinler, yarına kalabilmek için başarılı olmak gerekir. Şiire yeni bir soluk getiren, kendi kendini aşan, lisanını yaratan, değişik imgeleri ustalıkla kullanan gelecek nesillerce da izlenecektir. Fakat şunu da eklemeliyim ki, bir ozan yaşadığı periyoda tanıklık etmelidir. İçinde bulunduğu ortamı olanca çıplaklığıyla yansıtmalıdır. Büyük değişim geçirdiğimiz günümüzde, ozanlarımız yurt gerçeklerini göz arkası etmemelidir.
-Eserlerinizden, toplumcu bir ozan olduğunuzu anlıyoruz. Gençlerimiz ve aydınlarımız kadar Anadolu halkı da sizi gereğince anlıyor mu?
Evet anlıyor. Yurdun değişik yerlerinden aldığım mektuplar bunu gösteriyor. Karşı Duvar gazetesini çıkarıp, kitabevinin camına astığımda buna şahsen şahit oldum. Bir gün, tesadüf sonucu görüp gazeteden kestiğim bir köyün fotoğrafını ve altındaki şiiri gören yaşlı simitçi kitabevine girdi. Beni hemşerisi sanarak uzun uzun dertleşti. Başından geçen olayları anlattı.
ŞİİR YAZMAK İÇİN YER, VAKİT VE ORTAM ARAMAM
-Şiirlerinizi nerelerde ve hangi vakitlerde yazıyorsunuz?
Her yerde, otobüste, trende, vapurda. Şiir yazmak için yer, vakit ve ortam aramam.
-Kısa vakitte çok şiir yazdığınızı biliyoruz. Yahya Kemal’in birtakım şiirlerini 3 ile 7 yılda tamamladığı söyleniyor. Uzun mühlet şiir üzerinde çalışarak bitiriyormuş. Bu bahiste neler söyleyeceksiniz?
Demek ki, herkesin izlediği bir yol var. 7 yıl bir şiiri bekletmek, 7 yıl birebir yerde durmak olmaz mı?
– Bir ozan olarak toplumu ne ölçüde etkileyebiliyorsunuz?
Bunun bir ölçüsü yoktur. Lakin elimden geldiğince, şiir gücümün yettiğince etkilediğimi sanıyorum.
ÖZ TÜRKÇE DİYE BİR ŞEY YOKTUR TÜRKÇE VARDIR
-Sizin öz Türkçe kullanımına öncülük ettiğinizi biliyoruz. Öz Türkçe’ ye karşı çıkanlar için neler söyleyeceksiniz?
Öz Türkçe diye bir şey yoktur, Türkçe vardır. Buna karşı olanların halka karşı olduklarına inanıyorum. Değişik lisanların etkilediği Osmanlıcanın yerini, vakitle Türkçe almaktadır. O devirlerden kalan, halkın benimsediği sözcükler de Türkçe üzere kullanılmaktadır. Türk lisanı vakitle daha da gelişecektir. Buna karşı çıkmanın bir manası yoktur.
-Yeni ozanlarımızı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şiir en çok uğraşılan, en çok eser verilen yazın çeşidi. Sevindirici yanı toplumsal şiirlerin ağır oluşudur. Kendini kabul ettiren her şair Türk şiiri için yeni bir soluktur.
-Dağlarca soyadını almanızın bir nedeni var mı?
Özel bir nedeni yoktur. Soyadı kanunu çıktığında pek benimsememiştim. Lakin okul müdürlüğü daima baskı yapıyordu. Sonunda dört saatlik tabiye dersinde yazdım, çizdim ve bu ismi kendime yakın buldum. Kimi kimseler Fazıl Hüsnü kullanmıyor, sadece ‘DAĞLARCA’ diyorlar.
…
*
Sonay Karaman
Instagram:
