Rekabet Kurumu, 2021-2022 devrinde Konsey kararlarının tüketici refahına tesirine ilişkin “2021-2022 Tesir Tahlili Raporu” hazırladı.
Kurul kararlarının tüketici refahına yıllık ortalama 67,3 milyar lira yarar sağladığı hesaplandı.
Bu raporda geçmiş iki yıllık süreçte Rekabet Heyeti tarafından alınan çeşitli kararların tüketici refahına sağladığı mali katkının fiyatı ölçülmeye çalışıldı.
“Rekabet hukukunun odağında tüketici refahı var”
Rekabet Kurumu Ekonomik Tahlil ve Araştırma Dairesi Lideri Şamil Pişmaf, rekabet hukukunun odağında tüketici refahı olduğunu belirterek,
Tüketici yararını artırmak, kurumsal misyonumuzun kıymetli bir kesimi.
dedi.
“Kurul kararlarının tüketiciye birinci katkısı fiyatlar”
Pişmaf, Konsey kararlarının, tüketicinin dijital mecralarda kullandığı uygulamalardan sofrasına koyduğu eserlere kadar geniş bir yelpazede tüketiciyi koruduğuna dikkati çekerek,
Bu manada kuşkusuz birinci akla gelen daha düşük fiyatlar. Tesir tahlili raporlarımızın da çıkış noktasında fiyatların olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında artan kalite, daha fazla seçim özgürlüğü, tüketicinin hayatını kolaylaştıran yeni eserlerin teşvik edilmesi üzere pek çok yarardan bahsetmemiz mümkün. Kelam gelimi Facebook/WhatsApp evrakında Heyet tarafından alınan süreksiz önlem kararıyla tüketiciler, datalarını Facebook’un (Meta) sahibi olduğu WhatsApp ve öteki platformlar ile paylaşmak zorunda bırakılmaksızın WhatsApp’ı kullanmaya devam edebildiler.
değerlendirmesinde bulundu.
“Kurul kararlarının, tüketiciye toplamda 134,6 milyar lira ve yıllık ortalama 67,3 milyar lira yarar sağlandı”
Etki Tahlili Raporu’nda ulaşılan sonuçları kıymetlendiren Pişmaf, şunları kaydetti:
OECD kriterlerine nazaran yaptığımız hesaplamalarımızda, 2021-2022 devrine ait çalışma kapsamında incelenen Heyet kararlarının, tüketiciye toplamda 134,6 milyar lira ve yıllık ortalama 67,3 milyar lira yarar sağladığı iddia edildi. Bu bedelleri dolar cinsinden tabir edecek olursak ilgili devirde tüketici yararına toplam 13,1 milyar dolar, yıllık ortalama 6,55 milyar dolarlık bir katkıdan bahsediyoruz. Ulaşılan sayıları ulusal gelir hesaplarıyla kıyaslamak, sağlanan katkının boyutunun anlaşılması bakımından daha faydalı olabilir. 2022 yılı için ülkemiz gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yaklaşık 850 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Münasebetiyle çalışma kapsamında hesaplanan yıllık ortalama yarar, GSYH’nin yaklaşık binde 7,7’sine, toplam yarar ise yaklaşık yüzde 1,5’ine tekabül ediyor.
“Birleşme ve devralma süreçlerine dair Şura kararlarının dikkate alınıyor”
Pişmaf, raporda sırf kartel ve gibisi nitelikteki aksiyonlara, yine satış fiyatının belirlenmesine ve hakim durumun berbata kullanılmasına ait ihlal kararları ile şartlı olarak müsaade verilen birleşme ve devralma süreçlerine dair Heyet kararlarının dikkate alındığı bilgisini vererek,
Ayrıca tesir tahlili raporlarımızda, ilgili devirde Şura tarafından verilen idari para cezalarını da hesaplamalara dahil etmiyoruz. 2021-2022 devrinde Şura tarafından toplam 6 milyar liranın üzerinde para cezasına hükmedildiğinin altını çizmek gerekir lakin belirttiğim üzere, bu 6 milyar lira tüketici yararına sağlanan katkının içinde yer almıyor.
ifadelerini kullandı.
“Şimdiye kadar en yüksek yarar bu 2 yılda sağlandı”
İkişer yıllık aralıklarla hazırlanan raporu, geçmiş yıllarla da kıyaslayan Pişmaf,
Geçen iki yıllık vakit diliminde, Kurum tarihinin en ağır periyodu geride bırakıldı. Şura,1998-2020 yıllarında toplam 336 soruşturma tamamlamış. Ortalama olarak yılda yaklaşık 15 soruşturmaya tekabül ediyor. 2021-2022 devrinde tamamlanan soruşturma sayısı ise 69. Hasebiyle yıllık ortalama 35 soruşturmayla uzun vadeli ortalamaların iki katının üzerinde bir soruşturma sayısından bahsediyoruz. Bu farklılık hiç kuşku yok ki tesir tahlili raporlarında varsayım edilen tüketici refahı kazanımlarına da yansıyor. Birinci tesir tahlili çalışmamızı, 2014-2016 periyodunu içerecek biçimde 2017 yılında gerçekleştirmiştik. Bundan evvel hesaplanan en yüksek bedel de kelam konusu çalışmada 2014 yılı için iddia edilen 3,8 milyar dolarlık tüketici yararı katkısıydı. Bu çalışmayı izleyen raporlarda yıllık ortalama yararın yaklaşık 800 milyon dolar düzeylerinde hesaplandığını görüyoruz. Bu bakımdan 2021-2022 periyodu, şimdiye kadar kaydedilen en yüksek tüketici yararının olduğu periyot olarak öne çıkıyor.
diye konuştu.
“Yeni rapor hazırlanacak”
ABD’de ve İngiltere’de hazırlanan tesir tahlili raporlarında, rekabet otoritesinin kullandığı toplam kamu kaynağının yani bütçesinin kaç misli refah kazanımı sağladığının da bir aktiflik göstergesi olarak kullanıldığını vurgulayan Pişmaf, şöyle konuştu:
Özetle otoritenin vergi verenlere maliyetinin ne olduğu ve buna kıyasla ne kadarlık bir tüketici refahı artışı sağladığı karşılaştırılıyor. Kelam konusu oran, ABD ile İngiltere için 20 ile 75 ortasında değişiyor. Misal bir karşılaştırmayı raporumuzda biz de yapıyoruz. Buna nazaran Rekabet Kurumunun 2021-2022 devri faaliyetleriyle sağladığı toplam refah artışının, birebir periyot için toplam bütçesinin 200 katının üzerinde olduğu görülüyor. Bu oranın, Kurumun rekabetin korunması ve böylece tüketici refahına katkı sağlama misyonunu gerçekleştirmedeki aktifliğinin kıymetli bir göstergesi olduğunu kıymetlendiriyoruz.
Pişmaf, tekrar ikişer yıllık devirlerle çalışmayı tekrarlamayı ve 2023-2024 periyodunu ele alacak bir sonraki tesir tahlili raporunu 2025 yılı başında yayımlamayı planladıklarını kelamlarına ekledi.
