Bihter Dinçel’i hepimiz ekranlardan tanıyoruz. Muharrir tarafıyla tanışmış olanlar çıkaracak artık en çok bu cânım kitabın tadını. Yeni tanışacaklara da Bihter Hanım’ın, o hoş gücünü bulaştıracağı kesin…
Bihter Hanım çok erken bulmuş dünyaya geliş nedenini ve emin adımlarla ilerlemiş yolunda. Başarılı bir grafik çizdiğine de bir yerden sonra hepimiz şahidiz aslında. Artık onunla Toplu Oyunları 1 Aşiyan – Manit Atak – Ortanca kitabı hakkında söyleşimizi okurken göreceksiniz naifliğini, hissedeceksiniz gücünü; tıpkı konuşurken benim hissettiğim üzere. Bu ortada kitabı kitap satış sitelerinde Tiyatro kategorisinde. Bu kitapta, 2012’de Ortanca, 2016’da Aşiyan ve 2018’de yazdığı Manik Atak oyunlarını bir ortaya getirerek, renkli karakterleriyle değişik bir tecrübe sunuyor. Olağan, evet bir tiyatro metni olduğunu biliyoruz; ancak okurken bir roman hissiyatında oluyor insan…
Baştan söyleyeyim, bu söyleşinin yanında bir fincan kahve güzel masraf.
Hazırsak başlayalım…
YAZMAK, MUHARRİR OLMAK EN BÜYÜK HAYALİM OLDU
– Üniversitede İdeoloji okumuşsunuz. Oyunculuk yapmaya nasıl karar verdiniz?
Oyunculuğa karşı çok küçük yaşlarda başlayan bir tutkum vardı. Kendimi bildim bileli diyebilirim. Ancak oyunculuk aile büyükleri tarafından, hele de bizim çocukluk yıllarımızda, meslekten sayılmadığı için, öbür bir okul okumam gerektiği anlatıldı daima bana.
– Ya müelliflik serüveni, o nasıl başladı?
Ergenlikle birlikte müziğe ve edebiyata yöneldim. Hepsi harmanlandı ve içimdeki fırtına başladı. Yazmak, muharrir olmak en büyük hayalim oldu; fakat oyunculuk daima bir köşede bana göz kırpıyordu. Üniversitede ideoloji tek tercihimdi ve imtihana girmeden iki sene önce kararımı vermiştim. Ömrüm yettiğince yazmak istiyorsam, ideolojiden daha büyük bir derya yoktu…
– O vakit Felsefe’ye isteyerek gittiniz, sizi hayallerinize ulaştıran bir yoldu…
Bile isteye girdim, çok büyük bir keyifle okudum okulumu. Okulun birinci yılında, birinci tiyatro oyunum Hiç’i yazdım ve küçük bir tiyatro grubu kurdum; o oyunu sahnelemeye başladık. Derken ikinci oyun ve devamı geldi. Ailem de çalışma disiplinimi ve bu sıkıntıyı ne kadar önemsediğimi görünce, beni azad ettiler. 🙂
– Pekala, İdeoloji kısmında okumanın düşündüğünüz üzere yazmanıza bir katkısı oldu mu?
Biraz evvel de anlattığım üzere, müelliflik hevesimi beslesin diye, ilmimi ilerletsin, ufkumu genişletsin diye ideolojiyi seçtim. Yazdıkça daha çok seviyorum ideolojiyi. Bu yaşımda tekrar fakültenin birinci gününe dönmek ve şimdiki aklımla bir kez daha o cânım süreci deneyimlemek isterdim.
– Pekala sonrası?
Üniversiteyi bitirene kadar, hem oyunculuk hem müelliflik yaptım. Kendi yazdığım oyunlarda oynadım, öteki tiyatro takımlarıyla çalıştım ve okulun son yılında İzmir Devlet Tiyatrosu’na kontratlı oyuncu olarak girdim. Usta-çırak ilgisiyle oyunculuğu öğrendim. Bu sırada, üçüncü sınıftayken BKM ile irtibatlar kuruldu ve orada müelliflik tecrübem temellenmeye başladı. Okul biter bitmez de İstanbul’a gelip BKM ailesine dahil oldum; hem oyuncu hem müellif olarak. İdeoloji, yazmak ve oyunculuk yapmak bir bütün olarak büyüttü beni. Müzik derseniz, o da kendi dünyamdaki hakikatim olarak bu bütüne eşlik ediyor hâlâ.
DÖNEN ETEK KISMI, BENİM BAMTELİM
– Kusursuz bir ilerleyiş… Pekala gelelim buluşma sebebimiz, kitabınıza. Aşiyan, Manik Atak ve Ortanca’da hayatınızdan yansımalar var mı? Yoksa büsbütün kurmaca diyebilir miyiz?
Elbette benim gerçekliğime dair çok şey var. Kendi öykülerimden, geçmişimden birçok şeyi dönüştürerek eklemliyorum. Şahit olduğum hayatlardan, çok etkilendiğim toplumsal hadiselerden ve yakınlarımdan dinlediğim anekdotlardan da esinlenmeler var. Kurmaca öykülerimi ve gerçekleri tıpkı tabanda erittiğimde çok keyifli sonuçlar çıkıyor ortaya.
– Mesela Deniz üzere sizin de dönen eteğiniz var mıydı?
Dönen etek kısmı, benim bamtelim. 🙂 Yüzde yüz gerçek kıssa. Benim el örmesi pembe dönen eteğim ve babamla olan öykü, Aşiyan’daki Deniz’in anlattığı üzere. Lakin çok şükür ki bizim için memnunluktan göz dolduran bir anı; ancak kıssada, geçmişi hüzünle hatırlatan bir an.
– Aşiyan, Manik Atak ve Ortanca epey etkileyici oyunlar. İnsanın tüyleri ürperiyor okurken, bir yandan da ümitle doluyor insan. Pekala siz yazarken, oynarken neler hissettiniz?
Üç oyunu da yazmaya başlarken çok ağır hislerle oturdum masaya. Hepsi de çok kısa vakitte bitti. Güya bir dehlize düşüyorum ve ışığı görmediğim halde ışığa hakikat yuvarlanıyorum. Dayanılmaz bir akış başlıyor ve ışığı görüp dehlizden çıktığımda kocaman bir şelale ile karşılaşıyorum ve güneş tam zirvedeyken. Finallerdeki umut da bu sanırım. Biraz romantik anlattım seyahatimi; lakin tam da bunu hissediyorum. Oynarkenki keyfimin, prova basamağındaki heyecanımın kocamanlığını tanım bile edemem. Kimin yazdığını unutuyorum o kademede, kıssanın renkleriyle uğraşıyorum bir oyuncu olarak. O da değişik bir seyahat.
AKLIM AĞIR BASARSA YETMEZ, KALBİM AĞIR BASARSA YIPRANIRIM
– Karakterlere baktığımızda kitabınızın kapağında da olduğu üzere kalbi ve beyninin terazisini dengelemeye çalışan bayanlar görüyoruz. Pekala seçim yapmanız gerektiğinde kalbinizi mi dinlersini, mantığınızı mı?
O terazi bir tarafa yatarsa ben biterim. 🙂 Dengeyi korumazsam merkezimde duramıyorum. Ben çok heyecanlı bir beşerim. Aklım ağır basarsa yetmez, kalbim ağır basarsa yıpranırım. İkisi istikrarda hoş. Her durumda imdadıma bir arada koşsunlar.
– Kitabınızdaki üç oyunda da Vedat Türkali-Bir Gün Tek Başına romanı geçiyor. En sevdiğiniz kitaplardan olduğunu söyleyebilir miyiz? Bu kitabı, sizin için özel kılan ne?
Bir Gün Tek Başına’yı okuduğumda 16-17 yaşlarımdaydım. O güne kadar okuduğum en kuvvetli aşk öyküsüydü. Periyodun ruhu ve öykü de ayrıyeten içime işledi. Kitabın bayan kahramanı “Günsel” ile o kadar derin temas kurdum ki… İdeoloji okuma isteğimin temelini atmış olabilir bu his. Yıllar sonra oyuncu olduğumda da “Keşke cânım romanın sinemasını çekseler ve ben de Günsel’i oynasam!” diye diledim. Olmadı. Sinema yapılmadı. Ben de “Günsel” olma yaşını geçtim sanırım. 🙂
-Ve sonra siz de Günsel’e hakkını sözlerinizle verdiniz…
İlk olarak Ortanca’da kullandım. Oradaki yeri ve pahası çok manidar benim için. Aşiyan’ın provalarındayken Vedat Türkali vefat etti. İsmini zikrettiğim muharrirler ve kitapların olduğu bir episode vardı; oraya Vedat Türkali – Bir Gün Tek Başına’yı da ekledim. Her oyunda hürmet duruşum oldu. Manik Atak’ta da o denli bir yer geldi ki, tamam dedim, işte tekrar ondan kelam etmeliyim. Küçük bir işaret, büyük bir uğur, oyunları birbirine ataçlayan, fark edene göz kırpan minik bir mühür oldu.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Bihter Dinçel: Teşekkür ederim.
Toplu Oyunları 1 – Aşiyan – Manik Atak – Ortanca
Bihter Dinçel
Küsurat Yay.
S.: 258
Kitabı satın almak için tıklayınız:
*
Damla Karakuş
Instagram:
