Mali ve Nijer üzere ülkelerden eş ve çocuklarını geride bırakarak Abidjan kentine gelen ve yaptıkları işten ötürü kendilerine bez manasındaki “Fanico” denilen çamaşır yıkayıcıları, haftanın altı günü Adjeme bölgesinden topladıkları çamaşırları Banco Irmağı’nda yıkıyor.
Abidjan’ı öteki kentlere bağlayan Autoroute d N etraf yolunun kenarında trafik gürültüsüne aldırmadan çamaşırlarını yıkayan Fanicoların sayısı kimi vakit yüze kadar çıkıyor.
Geleneksel kostikli kil sabunlarını çamaşır yıkamada kullanan Fanicoların her birinin farklı yıkama bölgesi bulunuyor.
BÖLGEDE SOKAKTA ÇAMAŞIR YIKANMASI KISITLANDI
Kamyon lastiğinin üzerine düz beton kesimleri koyarak kendilerine yıkama yeri oluşturan çamaşırcılar, evvel Banco Irmağı’na batırarak ıslattıkları kuru elbiseleri daha sonra kil sabunlarıyla köpürtüyorlar. Çamaşırların düzgünce yıkandığından emin olan Fanicolar daha sonra durulayıp yıkama sürecini tamamlıyorlar.
Yıkanan elbiseleri bohçalayarak başlarının üzerinde kurutma alanlarına götüren çamaşırcılar, elbiseleri açık alanlara sererek kurumalarını bekliyorlar.
Fanicolar, Fildişi Kıyısı hükümetinin, milletlerarası birtakım basın yayın organlarında ülke insanını makus tanıtan haberlerin yayımlanmasının akabinde bölgede çamaşır yıkanmasına kısıtlama getirdiğini söylüyor.
Kısıtlama nedeniyle çamaşır yıkayanların sayısında azalma görülse de kimi günler Banco Irmağı’nda insan yoğunluğu yaşanıyor.
“HAYATIM UZUNLUĞU ÇAMAŞIR YIKADIM”
Abidjan’a çamaşır yıkamak için geldiğini söz eden 62 yaşındaki Malili İbrahim Sou, yaklaşık 50 yıldır çamaşır yıkama işi yaptığını kaydetti.
Çamaşır yıkayarak ailesi için para biriktirdiğini belirten Sou, “Ben hayatım boyunca çamaşır yıkadım. Mali’de de bu işi yapıyordum. Abidjan’a gelerek daha çok para kazanabileceğimi umut etmiştim. Kimi günler 2 bin CFA (19 lira) kazanıyorum. Birtakım günler çamaşırların sahipleri pak yıkanmadığı gerekçesiyle para ödemiyor. Beşerler nitekim çok acımasız.” dedi.
“HÜKÜMET BİZE KOLAYLIK SAĞLAMALI”
Her sabah Adjeme bölgesinde sokak sokak dolaşarak insanların kirli çamaşırlarını topladığını tabir eden Sou, ilerleyen yaşına karşın büyük bir güç harcayarak tüm gün suyun içinde çamaşır yıkadığını söyledi.
Yasaklardan sonra meşakkat yaşadıklarını kaydeden Sou, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Fildişi Kıyısı hükümetinin bizlere kolaylık sağlamasını istiyoruz. Bizler günlük çok az kazanan insanlarız. Tek isteğimiz ailemiz için para biriktirerek onlara göndermek. Buradaki arkadaşlarımızın birçok üç dört kişi birleşerek tuttukları meskende yaşıyor. Kazandığımız paranın yarısını kendi gereksinimlerimiz için harcıyoruz öteki yarısını da ailelerimiz için biriktiriyoruz. Kurban Bayramı’nda bile ailemi göremedim. En son bir yıl evvel Mali’ye gittim.”
