Bugün Cumhuriyet devrinin en faal gazetecilerinden Falih Rıfkı Atay’ın mevt yıl dönümü. Bilhassa Atatürk’ü yakından tanıtan yapıtlarla edebiyatta da sağlam bir yer edinen Atay’ı hürmet ile anıyoruz.
FALİH RIFKI ATAY HAKKINDA
– Atay, lise tahsilini tamamladığı Mercan İdadisi’nde, Edebiyat Öğretmeni Celal Sahir Beyefendi ile bir üst sınıfta okuyan Orhan Seyfi sayesinde edebiyat zevki gelişti.
– Birinci yazılarını 1911’de Servet-i Fünun mecmuasının genç müelliflere ayrılan eklerinde yayımladı.
– 1913’te memuriyeti başladı. Bir mühlet sonra resmi bir vazife için Bükreş’e gittiğinde, Tanin Gazetesi’ne röportajlar göndermeye devam etti.
– Birinci yazıları Türkçülük ve Türkçecilik akımlarının tesirini taşıyordu.
– Cumhuriyet periyodunun en faal gazetecilerindendi.
– İzmir’in kurtuluşundan sonra Atatürk ile tanışıp dostluğunu kazanma fırsatı yakaladı. Bunun üzerine bilhassa Atatürk’ü tanıtan anılarıyla ünlendi.
– 1923 – 1950 yılları ortasında milletvekilliği yaptı.
– Atatürk’e yakınlığı ile çok kıymetli olaylara tanıklık etmiş ve şahsî tarihi ile Cumhuriyet tarihini özdeşleştirmişti.
– Türk basınında sansürün kaldırılmasının yıl dönümü olarak her yıl 24 Temmuz’un Basın Bayramı olarak kutlanmasının fikir babasıydı.
– Atay, seyahat yazılarını ve anılarını derlediği kitaplarıyla devrinin bu tıpta birinci özgün yapıtlarını verdi.
– Siyasi hususları işleyen fıkra ve başyazıları ile tanınmasının yanında; seyahat, anı, makale cinslerinde de birçok kitap yayımladı.
– Esas yapıtları, Zeytindağı (Anı 1932,1964), Kemalist Tiran, Faşist Roma, Kaybolmuş Makedonya (Gezi – 1930), Pazar Konuşmaları (Fıkra – 1966) idi.
– Akıcı anlatımı ve Türkçesinin duruluğu ile basının en usta kalemleri ortasında anıldı.
– Yapıtlarında maksadı, Türkçeyi sade, sanat yapmadan; lakin aktif kullanmaktı.
(Atatürk ve Atay’ın son sofrası)
– 1950’de Dünya Gazetesi’ni kurdu. Ölene dek gazetenin başyazarlığını sürdürdü.
– Atay, 20 Mart 1971’de, kalp krizi sebebiyle İstanbul’da ömrünü yitirdi.
Damla Karakuş
[email protected]
