Ercan Kont kimdir
Cinnet şiiri ile hafızalara kazınan tiyatroya gönül vermiş bir periyot Adana Büyükşehir Escort Muratreis Belediyesi Tiyatrosu na müdürlük eden Ercan Kont un hayat hikâyesidir
Birçoğumuz üzere Ercan Kont u ruhunu kaptırarak okuduğu şiirden ben de tanıyorum Biraz fazlası da var aslında ben onu doğduğu Muratreis Escort Bayan topraklardan coğrafyasından da tanıyorum Birkaç kere karşılaşmışlığım da var şimdi lise sıralarındaydım Mevt haberini alınca onu da yazmayı çok istedim Basında hakkında pek az şey vardı araştırmaya koyuldum Sonra çok Muratreis Escort sevdiğim bir yakınım sayesinde Adanalı öykücü Zafer Doruk ile tanıştım Sevgili Ercan Kont un hayat kıssasına ulaşmamı sağladı Eğitimci Müellif Mehmet Demirel Babacanoğlu nun Adana Life de yayınlanan röportajı bu manada çok yardımcı oldu Emeği geçen kalbi dokunan herkese çok teşekkür ediyorum
İki gündür Ercan Kont un Adana sokaklarında dolaşan çocukluğu tiyatroya kaptırdığı ruhu kendini açık açık anlattığı şiirleri yürüyorum adımlarımı Artık ise Ruhu şad olsun demem gereken yerdeyim Onu cümle cümle tanıdıkça renklerini gördüm siz de görün isterim Kalbini tanıdım siz de tanıyın isterim O hengameleri birleştiren gençlere dokunan şiirlerle kalbini açık eden bir adam
Ruhu şad olsun
Mehmet Demirel Babacanoğlu ile
Çocukluğu
Ercan 2 Mayıs 1942 de Adana da Mestanzade Mahallesi nde 373 Sokak 31 numaralı bahçeli meskende Sitti Sıdıka Hanım ve Abdulvahap Bey in çocukları olarak dünyaya geldi Üçü kız üçü erkek altı çocuklu bir aileydi onlar İsmini da bir roman kahramanından almıştı Babasının bir arkadaşı okuduğu bir romanda rastlamış Çocuk erkek olursa ismini Ercan koyun demişti
Bu topraklarda doğmanın öyküsü dedesinin ailesini yanına katıp Malatya dan yola çıkıp konaklaya konaklaya buraya gelmesi Hürriyet Mahallesi ne artık yıkılmış olan karakolun art taraflarına yerleşmesiyle başlamıştı Babası amcaları burada büyümüş burada evlenmişti Abdulvahap Beyefendi sonradan Mestanzade Mahallesi nde arsa alıp mesken yaptırmıştı Sonra da bir müddet eski TRT binasının gerisinde bir yerde Çınarlı Mahallesi nde yaşadılar Daha sonra da Reşat Beyefendi Mahallesi ne isimli tıp yakınlarına taşınacaklardı
Çıkmaz bir sokaktaydı Ercan ın doğduğu mesken bu coğrafyayı saran portakal çiçeği kokusunun meskenlerin duvarlarına çarpıp geri döndüğü çıkmaz bir sokak Lakin küçük fakat büyük neredeyse bütün meskenler bahçeliydi Vakitle parselleyip satacaklar Ercan yaş alıkça yalnızca dünyası değil bu mahalle de genişleyecekti Genişletilen kısma da Şehitduran Mahallesi diyeceklerdi
Oysa onun hatırladığı çocuk yaşlarda dünya daha küçüktü Tahminen çıkmaz sokağından ibaretti Birden fazla vakit portakal çiçekleri üzere meskenlerin duvarlarına çarpıyordu En fazla üç katlı olan evlere Vakitle dünyanın diğer kapılara açılacağını öğrenecekti şüphesiz lakin artık bu çıkmaz sokakta her şey yolundaydı Burada beşerler komşudan öte akrabaydı Coğrafyanın sıcak yanı aydınlatırdı yüzlerini Yardımlaşacak paylaşacak ne çok şey vardı Ercan doğduğu ailede ve bu mahallede öğrendi hayatın ne demek olduğunu İnsanları sevmeye daima yardıma koşmaya ihtimam gösterdi
Bu kentin en yüze çarpan yanı sıcağıydı İnsanı tahminen bundan sebep sıcakkanlıydı ve tekrar bundan sebep kabına sığamıyordu Yaz gelmeyegörsün gün bitimine yanlışsız tüm sokak bir kesim serinlik için hortumla sulanırdı Asfaltın toprağın kokusu eşlik ederdi coğrafya Bilen bilir tozun toprağa karıştığı o geniz yakan yaşadığını nerede yaşadığını hissettiren her bir duyguyu yüzündeki çizgilerden izleten o koku Konutlar işte o kokunun eşliğinde önlerine bir çul savan seren elleri minnetle kabul eder minder üzerinde insanını ağırlardı Akşam yemeğinin hazırlığı burada sohbet sırasında yapılırdı Kim bilir tahminen de bundan sebep bu coğrafyanın yemekleri daima lezzetliydi
Ercan ı çıkmaz sokaktan başlayan solukla kocaman çığlıklar bekliyordu
Eğitim hayatı
Ercan ın eğitim hayatı İsmet İnönü İlkokulu nda başladı Ailesi ve etrafının üzerine titrediği bir çocuktu o Okuması âlâ bir insan olması için herkes çaba gösteriyordu Anneciğinin okuma yazması yoktu lakin bilgisiz de değildi Çocukları okusun istiyordu Bahçıvanlık yaparak ekmeği kazanan babasının da çok parası yoktu Ancak o da çok dost biriktirmişti Ercan anne babasının iz düşümü olarak görecekti kendini daima Yıllar sonra hayatını şöyle özetleyecekti Beni anam doğurdu öğretmenlerim yoğurdu basın duyurdu Doğuran anama rahmet yoğuran öğretmenlerime hürmet duyuran basına teşekkür seven insanlara hürmetlerimi sunuyorum
Yine de o denli kolay olmamıştı Okuması için ihtimam gösteriliyordu lakin Ercan okulu 6 yılda bitirebilmişti Zira bir yandan da hayatın gerçekleri akıyordu Bir gün kompozisyon dersinde Türkçe Öğretmeni İbrahim Bilgen büyüyünce ne olmak istediklerini yazmalarını istemişti Ercan gazeteci olmak istiyordu Tüm tarafları ile mesleğe dair duruşunu açıklamış kompozisyonuna düzgün not almıştı Tekrar de okul konusunda hayatı ağır ilerliyordu
İlkokul üzere ortaokul da şiddetli geçti Eğitimine bugünkü Tepebağ Lisesi olan Tepebağ Ortaokulu nda devam etmişti O vakitler Adana da iki ortaokul vardı Biri Tepebağ başkası İstiklal O denli ki Tepebağ a Birinci İstiklal e İkinci Ortaokul denirdi Akabinde Sanat Okulu na gitti Eğitim hayatındaki bu kuvvetli seyahat bu kararı verdirmişti ona Kura çekildi ve Ercan ın hissesine Elektrik Kısmı düştü Bu defa de atölye çok zorluyordu Daima ayakta durmaktan dizleri rahatsızlanmıştı Bu kere dersini almıştı Akabinde Adana Erkek Lisesi ne kaydoldu ve 3 yılda mezun oldu
Yıl 1963 tü
İlk defa sahnede
Sahneyle birinci defa ilkokul sıralarında tanıştı 4 ya da 5 sınıftaydı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı için bir müzikli oyuna seçilmişti lakin oynamak istemiyordu Zira oyun için kıyafetleri yetersiz kalıyordu Söyleyemiyordu da Öğretmeni Ercan rolüne çıksın istiyordu Neden istemediğini sorduğunda Ercan çocuk sesiyle utana sıkıla açık etti sebebini Öğretmen bir çocuğun giysilerini ödünç alarak çözdü bu sorunu Çocuk Ercan sahneye çıkmıştı Birinci sefer sahnedeydi ve hiç unutamayacağı acı tatlı anılar hanesine mühürledi bu anı Başarmıştı
Kibar Simitçi Ercan
Ercan fakir bir ailenin çocuğuydu Bu durumun tartısını okul başlayınca daha da hissetmişti Ailesinden harçlık alamıyordu Devlet Su İşleri nde çalışan ağabeyi ona her ay 10 lira veriyordu Ercan bu parayı kendine harcamak yerine çoğaltmanın yollarını arıyordu Kırtasiyeden bir deste kağıt alır yazılı imtihanı olan sınıfların önünde tanesi 5 kuruştan satardı Kendi parasını kazanmaya çok erken başlamıştı
Bir öbür hayatına dokunan isimde terzilik yapan ablası oldu Vakit zaman ona harçlık veren ablası kardeşinin bu uğraşına dayanak olmaya karar verdi Ona biraz para vermiş çörek alıp satmasını önermişti Bu husus üzerine sıcacık öyküsünü şu sözlerle paylaşacaktı yıllar sonra Ercan
O vakitler Jandarma Komutanlığı nın bitişiğinde Çörekçi Aliağa nın fırını vardı Okuldan çıkar çıkmaz oraya gidiyor çörek alıyor tablaya koyup başımda taşıyordum Satarken bir değişiklik yaptım Çöreeeek vaaar yerine Taze simiiit küncülü simiiiit vaaarrrr diye bağırıyordum Simitlerimi çabucak satıyordum Birinci kere simit kelamını ben söylemiştim ondan sonra da yayıldı gitti Bundan ötürü bana Kibar simitçi diyorlardı Simitleri erken satıp bitiriyor sonra da okula gidiyordum Artan vakitlerimde ise ders çalışıyordum
Maddi dertlerini kendisi gidermeye çalışan bir çocuktu o Haliyle öğrenci olmak da omuzlarında birikiyordu Öğrendiği her sözcüğün akabinde para kazanmak için yollara düşmeliydi Ortaokula geldiğinde satacak yeni şeyler düşünmeye başlamıştı Maçlarda gazeteden şapka yapıp sattı Gazozcular da vardı Onlar Gel sen de gazoz sat deyince mahalledeki yazlık sinemada gazoz çerez satmaya başladı Bir diğer iş geldi akabinde Sinemalarda gösterilecek sinemaların kartelaları at arabası üzerinde mahalle mahalle dolaştırılıyor halka reklam yapılıyordu Ercan da at otomobillerinden birinde elinde megafon sinemanın ve sinemaların ismini saatini bağırıyordu
Liseye geçtiğinde satışları kırtasiye gereçlerine yönelmişti Bir yandan mahalle ortalarında gazoz ve kurabiye satıyor bir yandan da Kız Lisesi nin önünde kalem silgi kalemtıraş cetvel parşömen üzere şeyler satıyordu Bu hususta bir anısını şöyle anlatacaktı
Erkek Lisesi nde Sarı Avrat lakaplı bir tarih öğretmenimiz vardı Bir gün kelamlı imtihan yapıyordu Bir arkadaşımız çalışamadığını belirtti kalkmadı Bir oburu da kalktı soruları bilemedi Sıra bana gelince ben de soruları bildiğim kadarıyla yanıtladım Öğretmenimiz sınıfta Bakın çocuklar bu çocuk geldi efendice soruları yanıtladı alacağı not beş etmiyor lakin siz Kız Lisesi önüne gidip kız tavlamaya çalışırken bu arkadaşınız oraya harçlığını çıkarmak için kalem silgi kalem açacağı cetvel satmak için gidiyor Bu yüzden 10 veriyorum dedi
İşportacılık vakitleri
Liseyi de çalışma şartlarında bitirmişti fakat maddi durum devam etmesine müsaade vermiyordu O da işportacılığa başladı Tekrar doğrucu bir yolu vardı Başka işportacılar mallarını Yanan fabrikadan kurtarılan batan gemiden çıkan ithal mallar mağazada 5 bizde 10 lira diyerek satarken Ercan Gelin baylar bayanlar bakın bu mallar ne ithal malı ne İtalyan ne Alman malı ne Amerikan ne batan geminin ne yanan fabrikanın malları Mağazada 5 lira bizde 10 lira diyerek çağırıyordu müşterisini O şaşkınlıkla tezgahına gelenlere başlıyordu malını övmeye En yeterli satışı daima o yapıyordu Başka işportacılar mağaza sahipleri bu satışa şaştıkları ile kalıyorlardı
İşportacılık seyahatinin sonu da gelecekti Bir gün zabıtaya yakalandı Malları aldılar Ercan mallarını vermek istemiyordu Sonunda Belediyeye gel al eşyalarını dediler Elbette alacaktı Belediyede beklerken Adana Belediyesi Kent Tiyatrosu için o vakit şimdi Büyükşehir Belediyesi değildi figüran arayışını bildiren bir duyuru gördü Çabucak o anda müracaat yapmaya karar verdi Birinci sefer sahnede aldığı damağına yapışıp kalmış lezzet artık hafızasının en renkli tarafını şenlendiriyordu
Tiyatroya birinci adım
O birinci müracaat ile Ercan hayatına tiyatroyu dahil etmişti Aslında tiyatroyu gözlemliyordu Ulus Parkı ndaki Piknik Aile Çay Bahçesi nde sanatkarların programı olurdu Saat 23 00 ten 00 00 a kadar Nejat Uygur topluluğu tuluat oyunlarını sahneliyordu Bitmezse Süreri Yarın idi Ercan bu sanatı izler öğrendiklerini arkadaş sohbetlerinde taklit ederdi Yıllar sonra bu günleri Oyuncu olmak için birinci denemelerimdi biçiminde özetleyecekti
Şimdi Belediye Kent Tiyatrosu na figüranlık seçimi için sırada bekliyordu Denemeye alındı ve kabul edilmişti Birinci oynadığı oyun Shakespeare nin Othello suydu
Tiyatro dönemi sonunda turne vardı Bir tek Ercan ı figüran olarak götürdüler Gaziantep te İkiz Kardeşim Davit i oynadılar Figüranlık günleri de bitecekti şüphesiz İsyancılar isimli oyunu sahneye hazırlıyorlardı Bir gün oyunculardan biri gelmediğinde Ercan ın bahtı döndü Rolü ona vermişlerdi Böylelikle yardımcı oyunculuğa geçiş yapmış oldu
Tiyatro artık Ercan ın hayatında pek değerliydi 1966 da gidip 1968 de terhis olduğu askerlik misyonu sırasında bile tiyatroyu sürdürdü Isparta daydı Fakat istekte bulunarak Ankara Astsubay Orduevi ne gönderildi Sinema ve gazinoda yöneticilik yaptı İşini severek yapıyordu Kendisi ve birlikte çalıştığı tertipleri ile bir ay erken terhisle ödüllendirildi
Askerden döner dönmez yeniden işi tiyatro oldu Eski arkadaşları bir ortaya gelip Adana Sanat Tiyatrosu nu kurmuştu Evvel onlara katıldı Daha sonra da bu topluluktan esinle Perihan Doygun Alinur Uğurpakkan ve Cengiz Sezici ile birlikte Adana Halk Tiyatrosu nu kurdular Çalışmalara Alinur Uğurpakkan ın Abidinpaşa Caddesi ndeki iş yerinde başladılar Büyükşehir Belediyesi Tiyatrosu Salonu nda Aç İt Fırını Yıkar Aladağlı Mıho Yine Doğarız Ölümlerde isimli oyunları oynadılar
Tiyatro Müdürü Ercan Kont
1968 de kesintiye uğrayan Kent Tiyatrosu Selahattin Çolak ın başkanlığı periyodunda tekrar açıldı Ercan Kont da Tiyatro Müdürü olarak görevlendirilmişti Bu figüranlıktan müdürlüğe uzanan uzun bir yolun öyküsüydü Tiyatro Ercan ın hayatında giderek bir pozisyon kazanmıştı Tiyatro topluluğu kurup oyunlar sahnelemeye başladılar Daha çok kişi en çok ulaşamayanlar tiyatro izlesin istiyordu Mahalle muhtarları ile irtibat kurarak belediye otobüsleri ile halkı tiyatroya taşıdılar
Gönlünü tiyatroya kaptıralı çok olmuştu Çalışmaları daima tiyatro üzerineydi 1981 de liselerarası 1983 te Cumhuriyet in 60 Yılına özel ilkokullar ortası 23 Nisan Tiyatro Şenlikleri nin yapılmasına öncülük etti Yaptıkları çalışmaları bölgeden yola çıkıp ülke çapında duyurmayı da çok istiyorlardı lakin kurallar bu kadarına el vermiyordu Yeniden de takviye de görüyorlardı doğal Bilhassa 12 Eylül sonrası Belediye Lideri Kurmay Albay Nuri Korkmaz ın çok büyük takviyesini görmüşlerdi
Tabii 12 Eylül ün yansımaları ona da tesir etmişti Birinci iş şartlara uyarak saçını ve sakalını kesmişti Bir biçimde nizamı yürütüyordu Tiyatro sular seller üzere akıyordu hayatında Fakat sonra 1983 te yapılan seçimlerde gelen Belediye Lideri onu Tiyatro Müdürlüğü nden aldı Daha sonra Selahattin Çolak yine Belediye Lideri olduğunda Ercan yine Tiyatro Müdürlüğü ne atandı Bir dargın bir barışık dostluklar üzereydi mesleği ile olan durumu Bir sonraki seçim periyodunda belediye lideri değişince Ercan a tekrar mesleğinden ayrılık yolları görünmüştü O da emekliye ayrıldı
Ercan Kont beyazperdede
Tam da bu sıralarda yüzünü beyazperdeye döneceği günler başladı Hayatın istikrarı pek değişikti Bir şey tamamlandığında bir öteki şeye yer açılıveriyordu Kadir İnanır ın başrolünde olduğu Tatar Ramazan sinemasında hapishane başkatibi olarak kamera karşısındaydı Akabinde Ezo Gelin de imam rolü geldi Sonra Kara Duvak ta papaz Asi dizisinde de Cevizci Hacı rolündeydi
Bir projenin modülü olmak oyunculu yapıyor olmak çok pahalıydı lakin bir yandan da yeterli para kazanamıyordu Devlet Su İşleri nde süreksiz personel olarak çalışmaya başladı Olağan hayatının oyunculuğa açılan kapısını hiç kapatmadı Tiyatro dersleri verdi Altın Koza Sinema Festivali nde Emirgan Aile Çay Bahçesi nde yazlık sinemalarda çeşitli özel etkinliklerde sunuculuk yaptı
Tiyatrolarda sinemalarda düğünlerde sunuculuk yaptığı fıkralar anlattığı periyotlardan bir anısı vardı ki hiç unutmayacaktı Yıllar sonra şöyle anlatacaktı
Anama Senin oğlan soytarılık yapıyor demişler Anam da kızmış Oğlum bunları yapma sana sütümü helal etmem dedi Ben de latife olsun diye Sana bir teneke süt getiririm ana dedim Git başımdan ne halin varsa gör diye beni azarladı Daha sonraki yıllarda Keşanlı Ali Destanı isimli oyunda Beş Vakit Niyazi yi oynuyordum Anamı davet ettim gelip oyunu izledi ve Oğlum âlâ ki bildiğini yapmışsın devam et sütümü helal ettim dedi Bu olayı hiç unutamam her aklıma geldiğinde ağlarım
İstanbul a dair
1960 larda Adana da Atatürk Caddesi üzerinde Emirgan Aile Çay Bahçesi vardı Sanatkarlar burada konser veriyorlardı Adanalılar için çaylarını içip eğlendikleri keyifli bir yerdi Burada sunuculuğu Mesut Mertcan yapıyordu Ercan işte burada sunuculuk yapmaya Mesut askere gittiğinde başladı Günde 5 lira alıyor 4 lirasını biriktiriyordu İşine itinası sonsuzdu Masraf Abidinpaşa daki parçacılardan saten kumaş alır terzinin yolunu tutardı Modelini kendisi çizer sahne elbiselerini diktirirdi İzleyicisi onu çok seviyor bu da Ercan ı pek memnun ediyordu Hatta çalışmaları o denli beğenilmişti ki İstanbul dan davet aldı
İstanbul hayallerin kentiydi Fakat Ercan bu davete işe hayallerini karıştırmadan icabet etti Gitti gördü İnsanların davranışlarını pek yapay bulmuş kendini oraya ilişkin hissedememişti Adana ya geri döndü Bazıları İstanbul a neden gitmiyorsun Gitsen büyük şöhret olursun diyor Gidip gördüğüm yaşadığım aksilikleri bilmiyorlar Benden sonrakilere gübre olabilirsem kâfi diye açıklayacaktı sonraları bugünleri
Selam alıp veriyor insanların ona gösterdiği güler yüzle hayatını sürdürmek istiyordu Bunu Adana da bulmuş kendini oraya ilişkin hissetmişti Bu bana yetiyor diyordu Beşerler her ortamda esenleşmeliydi
Şiirleri
Evet Ercan Kont pek çok oyunda oynasa tiyatroya müdürlük etse de hafızalara ekranda okuduğu Ben Mecnun Değilim Cinnet şiirindeki performansı ile kazındı Sanat ömrünün 41 Yılında Ulusal Eğitim Bakanlığı ndan aldığı müsaadeyle okuduğu tüm şiirleri bir sıraya koymuş lise ve dengi okullarda şiir dinletileri yapmaya başlamıştı Artık sanat yıl dönümlerini şiir dinletileri ile kutluyordu
Şiirleri Ercan Kont için çok kıymetliydi O vakit onlardan birini paylaşmalı
Bir kız bana emmi dedi
Değirmenden indim beygirim yüklü
Şu kızı görenin meczup olur aklı
On beş yaşında da kırk beş bölüklü
Bir kız bana emmi dedi neyleyim
*
Birem birem toplayayım odunu
Bilem dedim bilemedim adını
Elbistan yanaklı Kürt’ler kadını
Bir kız bana emmi dedi neyleyim
*
Bizim vilayette üzüm olur alıç olur
Sızılanır bozkurtları aç olur
Bir yiğide emmi demek güç olur
Bir kız bana emmi dedi neyleyim
*
Karacaoğlan der ki Ne oldum ne olayım
Akan sularınlan ben de geleyim
Sakal seni cımbızınan yolayım
Bir kız bana emmi dedi neyleyim
Ercan Kont öldü
Ercan Kont 2017 de Alzheimer hastalığına yakalanmıştı Kısa müddet evvel Seyhan ilçesine bağlı Yeşilyurt Mahallesi nde bulunan bir huzurevine yerleştirilmişti 22 Aralık ta odasında cansız vücudu huzurevi yetkilileri tarafından bulundu Olay yerine gelen polisler tarafından Adana İsimli Tıp Kurumu morguna kaldırıldı
Tiyatroya bağlı yüreğiyle bu dünyadan göçüp gitmişti Ruhunun ilişkin olduğunu hissettiği Adana Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu nda ismine bir merasim düzenlendi Ailesi ve sevenlerinin yanında Adana Büyükşehir Belediye Lider Vekili İsmet Yüksel CHP Vilayet Lideri Mehmet Çelebi CHP Adana Milletvekilleri Ayhan Barut ve Burhanettin Bulut Adana Barosu Lideri Av Veli Küçük Adana Büyükşehir Belediyesi Ulaşım AŞ İdare Şurası Lideri Kadir Özdemir eski milletvekilleri çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri de oradaydı Merasim boyunca her konuşmada Ercan Kont un Atatürkçülüğü renkli kişiliği sevgi dolu kalbi ve illa tiyatroya olan düşkünlüğünden bahsedildi
Varsın yol geçsin mezarımdan
İnsanlar kıvrılmasınlar
Varsın vazgeçsin makamından
İnsanlar kıvırmasınlar
diyen bir Ercan Kont geçti bu dünyadan
İyi ki
Damla Karakuş
email protected
Not
Biyografisini okumak istediğiniz bireyleri lütfen bizimle paylaşın
