Sosyal aradan söyleşimizde bugün Emre Beyefendi ile birlikteyiz. 70’lerin en hoş vakitler olduğunu düşünüyor Emre Saraçoğlu. Radyoda Müziğimiz Çalıyor ismini verdiği romanından eski Türk sinemaları, naif müzikler geçiyor. Daima bu his. Sanırım şu günlerde bu türlü hissetmeye gereksinimimiz var. Öyleyse fona nostaljik en sevdiğiniz şarkıyı alın, bir de kahve, söyleşimizin tadını çıkarın. Radyoda Müziğimiz Çalıyor’un iki özel karakteri ile tanışın. Müellifini tanıyın. Ve müzikler daima olsun…
Şimdi söyleşimi düzenlerken fonda Selvi Boylum Al Yazmalım dönüyor. Sineması de çok hoş değil miydi? Nostalji deyince sanırım birinci aklıma o düşüyor. Sizde radyoda hangi müzik çalıyor?
#evdeyimokuyorum
KENDİMLE İLGİLİ SAYISIZ ŞEYİ YAZARAK KEŞFEDEBİLİYORUM
– Emre Saraçoğlu kimdir? Kendini nasıl anlatır?
79 Samsun doğumluyum, orada büyüdüm; ortaöğrenimimi orada tamamladım. Üniversiteyi Ankara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Sinema Televizyon Bölümü’nde tamamladıktan sonra İstanbul’a yerleştim, uzun yıllar metin müellifi olarak çalıştım. KATZZE isimli butik bir porselen markam bulunuyor, dizaynlarıyla ilgileniyorum. Sakin, bazen şaşırtan derecede kararlı, bazen ne yapacağına bir türlü karar veremeyen, okumayı, izlemeyi, dinlemeyi seven, romantik olduğu kadar gerçeklerden kopmayan biriyim. Eğlenceli olduğum kadar hüzünlü olduğumu da söylerler. Balık burcuyum, gerisini az çok varsayım edebilirsiniz.
– Yazmaya nasıl başladınız? Yazmak sizin için ne tabir ediyor?
Yazmak benim için günlük koşuşturmanın dışında, kendimi samimi olarak tabir edebildiğim, süreci yorsa da düzgün gelen, âlâ hissettiren bir aksiyon. Yazmaya üniversite yıllarında başladım, yazıp attığım bir sürü şeyden sonra kitap yazmaya karar verdim.
İnsan her gün yaşadıkça, okudukça, yeni şeylere şahit epey büyüyor, bu kalemine de yansıyor. Yazmayı bu yüzden de değerli buluyorum. Kendimle ilgili sayısız şeyi yazarak keşfedebiliyorum.
– Bir yazma rutininiz var mı?
Sabah saatlerinde, hatta çok erken. Öğleye kadar, günlük işler ağırlaşmadan… Her gün oturup yazamasam da haftanın makul günleri kesinlikle yazmaya çalışıyorum. Yazmak boş vakit bulduğunda değil, daima olarak yapıldığında mana kazanan, kendini bulan bir edim. Ne yapıp edip yazmak durumunda hissediyorum kendimi, öteki türlü metinden kopmaya başlıyorum.
– Pekala yazarken nasıl bir Emre var? Gündelik ömürden uzaklaşan Emre’yi görüyor musunuz?
Sakin görünen; fakat başı karışık bir Emre var. Olağanda de başım karışıktır, kitap süreci başlayınca düzgünce karışıyor başım. Sakinleşmek ve sadeleşmek için daima notlar alıyorum, etrafıma yapıştırıyorum, unutmamaya, notların başımı meşgul etmemesine çalışıyorum. Günlük ömürden uzaklaşmak güç olsa da en azından üç saat boyunca yazıyorum, arınma üzere, telefonun sesini kapatıp, toplumsal medyaya hiç bakmadan, hatta gazete bile okumadan yazmak uygun hissettiriyor.
KİTABA İSMİNİ VEREN MÜZİK, ASLINDA OKURLARIN AKLINDAN GEÇEN ŞARKI
– Radyoda Müziğimiz Çalıyor, ikinci romanınız. 70’lere sürükleyici bir seyahat yaptırıyorsunuz? Yazarken nasıldı? Yolda karşınıza neler çıktı?
Yazarken bir sürü şey öğrendim. Kitap yazmayı sevmek için bir sebep daha bana kalırsa. Hiçbir şey yola çıktığınız üzere bitmiyor. Çok şey öğrenerek, çok takıla tökezleye; fakat daima sonunda güzel hissederek, “İyi ki yazdım!” diyerek geçen bir mühlet oldu. Karakterlerin içine girdikçe de diğer katmanlar buluyorsunuz. O karakterin neden o denli yaptığını ya da yapmadığını çözmeye çalışıyorsunuz. Birilerini anlamak için daha güzel bir yol olamaz diye düşünüyorum. Sıkı bir empati idmanı üzere bana kalırsa kitap yazmak.
– İnsanın aklına artık bu romanı açacağım ve nostaljik müzikler dinleyeceğim diye düşüyor. Tamam, tahminen de yalnızca benim aklıma düştü. Fakat siz yazarken bence çok müzik dinlediniz, hakikat mu? Kitaba ismini veren o müzik hangisi?
Ben olağanda de bu biçim müzikleri dinleyen, seven biriyimdir. Kitap için özelikle dinlediğim bir şey olmadı. Kitap yazarken kelamsız müzik dinlemeye çalışıyorum, aksi halde kitap yazarken kelamlara takılıp ne yazacağımı unutuyorum. Kitapla eş giden bilhassa bir müzik yok; lakin okuyanlar bana motamot söylediğiniz üzere kitapla birlikte daima eski müzikler geldi aklımıza dedi. Zira o bölümü çoğumuz eski sinemalardan ve sinemalara eşlik eden müziklerden biliyoruz. O devir aklımıza gelince müzikler da birlikte geliyor ister istemez. Kitaba ismini veren müzik, aslında okurların aklından geçen müzik… Benim aklımda bir müzik var; lakin onu sonlandırmak ve bir müziğe bağlamak istemedim.
– Kahramanımız Handan Leyla nasıl bir karakter? Onu kurgularken esin kaynağınız neydi?
Handan Leyla güçlü bir karakter. Aslında bir anti-kahraman da denilebilir. Var olmak için gereken neyse yapmış, oyunu kuralına nazaran oynamış biri. Lakin vakti gelince çekilmeyi de bilmiş, hayatı kavramış bir bayan. Ne yaptığının şuurunda olmuş. İstemese de yaptığı şeyler olmuş; fakat misyon için yaptığını bilmiş… Aşkta şansızlıkları olmuş; ancak yıldızlar çok kendilerine dönük olduklarından aşk hayatlarının memnun olması pek beklenemez. Handan Leyla da o denli biri. Onu kurgularken özel biri yoktu aklımda. Bir yıldız vardı ve sevdiğim, sevmediğim özellikleri onun kişiliğinde ete kemiğe büründürdüm.
EĞER AKLINIZDA DAİMA KİTABINIZ, KARAKTERLERİNİZ VARSA ESASEN İLHAM DA GELİYOR
– Pekala sormak istiyorum, neden 70’ler? Özel bir sebebi var mı?
70’li yıllar benim ferdî olarak çok sevdiğim bir periyot. Bana kalırsa Türkiye’nin ve hatta dünyanın son hoş periyodu diyebilirim. Ruhu, müzikleri, plastik anlayışı, moda duygusu olarak da severim. O yılları yaşamadım, yalnızca sinemalardan, kitaplardan okudum, izledim. Tahminen de o sinemalardan aldığım duyguyu sevdiğim için o yıllara bir sempatim vardır; ancak bir devirde yaşamak isteseydim o yılları seçerdim.
– Romanda bir başka karakterimiz, muharrir. Bu türlü kitaplarda daima merak ederim, müellif bu karaktere kendinden ne kadar yüklüyor, kendini ne kadar açık ediyor diye? Bu soruyu artık size yöneltsem…
Aslında muharrirler, kitaplarındaki tüm karakterlerde mevcuttur, az ya da çok herkesin kanında muharririn izi bulunur. Kimi çok açık eder, kimi açık etmez; lakin kitabın müellifini az çok tanıyorsanız kim olduğunu, hangi karakterin gerisine gizlendiğini çarçabuk bulabilirsiniz. Ben sevdiğim, takip ettiğim, özel hayatını bildiğim muharrirleri, kitaplarında daima bulurum ve bunu keşfetmek çok zımnî bir haz verir. Ben Radyoda Müziğimiz Çalıyor’un roman şahsı olan yazarda oldukça bulunuyorum. Emsal yazı süreçlerinden geçmiş şahıslarız.
– Fakat?
Ama o benden daha kararsız biri, etrafa nazaran şekillenen biri, kendi kararları konusunda biraz zayıf bir karakter. Lakin kitabın sonunda kendini bulma konusunda hoş bir adım atıyor.
– Romanda her bir kısım, bir müelliften ya da şairden alıntı ile başlıyor. Onları neye nazaran seçtiniz? O kısmı en âlâ onlar mı anlatıyordu, yoksa sizin için özel isimler mi?
O alıntılar hem çok sevdiğim muharrirlerin kitaplarından, hem de o kısmı en yeterli anlattıklarını düşünerek seçtim. Roman yazmak uzun bir süreç olduğu için, diğer kitaplar da okuyorsunuz ve başınızda daima romanınız oluyor. Bir kitap okurken, aklınızdakine uygun duyguyu buluyorsanız çabucak kullanmak üzere kenara ayırıyorsunuz… Bu alıntılar da bu türlü gelişti roman yazım sürecimde.
– Nasıl bir yazarsınız? O birinci cümleyi bulduktan sonra gerisi gelir mi, yoksa dağınık mısınız? İlham perisine inanır mısınız mesela?
İlham perisine inanmam, çalışmaya inanırım. Kitabınızla yaşamaya, onu aklınızda daima top üzere çevirmeye inanırım. Şayet aklınızda daima kitabınız, karakterleriniz varsa zati ilham da geliyor. Fakat bu onunla çok yatıp kalktığınız için doğal olarak geliyor bana kalırsa. Hiç beklemediğiniz anlarda çıkageliyor ve çok da memnunluk verici oluyor.
TÜRLER KONUSUNDA TAKINTILI BİR MÜELLİF DEĞİLİM, NASIL HİSSEDİYORSAM O DENLİ YAZIYORUM
– Handan Leyla, romanın sonunda kendi kaleminden bir kısma şöyle bir başlık atmış: “Sadece kitabımın değil, hayatımın en hoş sayfası.” Sizin bu kitapta o denli bir kısmınız var mı?
Benim için en hoş kısım, Handan Leyla’nın meskenden kaçıp kendini bulmak için yollara düştüğü kısımdır. Orayı çok severek yazdım. Hem aklımda eski Türk sinemaları vardı hem de birinin kendini gerçekleştirmek üzere başladığı bir süreci önemsediğim için.
– Birinci romanınızı bundan 9 yıl evvel yazmıştınız: Alaturka-Kırık Gönül Müzikleri. İkinci roman için neden 9 yıl orta verdiniz?
Uzunca bir ortaydı evet, zira yazmam değil okumam gereken bir periyot olduğunu düşündüm birinci kitabımdan sonra. Okuyacak her vakit çok kitap var elbette; lakin o devir yalnızca okumak istiyordum. Hayli ağır çalışıyordum ve yazmak için ne vaktim ne de kendimi verebilecek bir durumum vardı. Kitap yazmak büsbütün kendini adamakla ilgili, ağır bir süreç. O sürece girmeden yazamıyorum. Radyoda Müziğimiz Çalıyor, bir sürü şeyin ağırlaştığı bir devirde, kendisi geldi ve güya kendini zorla yazdırdı. Kitabın başına oturup yazmak için istek duyuyordum. 2 yılda tamamladım.
– Pekala birinci roman bir polisiye idi. Artık ise bir aşk romanı. Üçüncü romanınız bir öbür cinste olabilir mi demek bu? Üçüncüyü yazmaya başladınız mı?
Başladım, heyecan duyduğum bir metin oluyor. Benim için nasıl başlarsam o denli gidiyor. Şayet içime sinmiyorsa yazdıklarım, sonrası da gür gelmiyor. Cinsler konusunda takıntılı bir muharrir değilim, nasıl hissediyorsam o denli yazıyorum. Zati hayattaki çabucak her şey için kısıtlanıyoruz, kitap yazarken özgür olmak istiyorum. Kendi kendimi bir cinsle kısıtlamak istemeden, ya da bunu yazarsam şu anlaşılır demeden yazmak istiyorum ve yazıyorum.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Emre Saraçoğlu: Teşekkür ederim.
*
Damla Karakuş
Instagram:
