Cenap Şahabettin, tıp eğitimi için Paris’te bulunduğu periyotta daha çok edebiyata ilgi duyuyordu. Bilhassa Paul Verlaine’den etkilenen Şahabettin, kendi tabiriyle parnasyen ve sembolist şairleri okuyordu. Ülkesine döndüğünde ise, şiiri bu tesirler etrafında yavaş yavaş değişecekti. Onun yazdığı şiirler, sözlerle çizilen bir tablo üzereydi. Bunlardan birincisi ise, 1895 sonlarında Hazine-i Fünun dergisinde yayımlanan “Benim Kalbim” ismini verdiği şiiriydi.
Üslup, onun için çok değerliydi. Daha evvel Türk Edebiyatı’nda kullanılmamış, yeni ve daha çok Avrupa Şiirine has formları birinci sefer kullanan oydu. Yeni kavramlar, semboller, daha evvel tercih edilmemiş sıfat tamlamaları, isimler, benzetmelerle okuyucunun hayal dünyasında fotoğraflar canlanmasını sağlıyordu. Bu görsel anlatım teknikleri evvelce edebiyat etraflarında pek yadırgansa, hatta sert tenkitlere maruz kalsa da, Şahabettin, onlara karşı vakte ayak uydurmanın gerekliliğini savundu. Ayrıyeten şiirde ahengi kıymetli bulduğundan hece ölçüsü yerine aruz ölçüsünü tercih etmekle yetinmemiş, makale ve tartışmalarında hece ölçüsünü küçümsemişti…
Sevet-i Fünun Edebiyatı’nın önde gelen temsilcilerinden Cenap Şahabettin’in bugün 150. yaş günü. Onu, Tiryaki Sözleri’nden alıntılarla anıyoruz…
– En geveze kuş ümittir; kalbimizde hiç susmaz.
*
– “Kusurlarını gördüğüm için sevgim kalmadı” deme; “Sevgim kalmadığı için kusurlarını görüyorum” de.
*
– Birtakım dostluklar vardır ki doğdukları gün çok yaşayacaklarını vaat ederler ve kimileri da hissedersiniz ki, meyyit doğuyorlar.
*
– Yüksek ahlâk fakat yüksek zekâya eşlik edebilir, hiçbir ahmak külliyen âlâ huylu değildir.
– Kendi bilgisizliğini örtbas etmek için en tesirli deva oburlarının bilgisizliğinden yüksek sesle şikâyet etmektir.
*
– Pilotları kıskanıyorum; bence insanları gerçek ölçülerinde yalnızca onlar görebiliyorlar.
*
– Fazla itimat ve fazla güvensizlik, ikisi de ihaneti davet eder.
*
– Ömründe hiç palavra söylememiş adama palavra söylemeğe hiç kimse yürek edemez, herkesin palavraya cür’eti o denli adam bulunmadığı içindir.
– Her hareketi o hareketi anlayabileceklere nazaran belirlemeli, alçak gönüllülüğü bile.
*
– Kendimden ahmak gördüklerim bana “zeki” diyeceklerine tercih ederim ki “ahmak” desinler.
*
– Yalancının en lâtif müdafaası: “Doğruyu söylesem inanmayacaktınız!”
*
– Sevince o kadar az alışkınız ki! “Dün akşam sevinçli idim!” desem sorarlar: “Ne kadar içmiştin?”
(Soldan sağa: Cenap Şahabettin, Şair-i Azam Abdülhak Hamid Tarhani Şair Süleyman Nazif, Mithat Cemal Kuntay, Mehmet Akif Ersoy, Sami Paşazade Sezai)
– Haykıran sükûtlar vardır ki, lakin Allah işitir.
*
– Hoşluğu anlamak diğer, hissetmek oburdur ve her anlayan hissetmez. Anlayıp hissetmemek hissedip anlamamaktan beterdir.
*
– Yüksek doruklarda hem yılana hem kuşa tesadüf edebilirsin; lakin biri sürünerek öteki uçarak yükselmiştir.
*
Damla Karakuş
Instagram:
