Eyüboğlu, ülkemizin tekrar inşa edildiği bir devirde dünyaya geldi. Çocukluğunu Anadolu’da geçiren aydınımız, yarattığı yapıtlarda çocukluğunun derin izlerini daima yansıttı. Şiir yazmaya küçük yaşta başlayan Eyüboğlu, hocası Ahmet Haşim’in onu alaycı bir halla eleştirmesi ile uzun bir mühlet şiirden uzaklaştı. Böylelikle ressamlığa yöneldi; fakat şiirden hiçbir vakit kopmadı. Gelin birlikte Eyüboğlu’nun çarpıcı aşk kıssasına bir bakalım.
KARADUT’UN HİKÂYESİ
“Kaşı karam, gözü karam, bahtı karam
Sensiz bana canım dünya haram olsun.”
Ernestine Levibovici, Romanyalı güçlü bir ailenin kızıydı. Resme karşı olan sevgisi onu Paris’e getirdi. Bir Fransız fotoğraf atölyesinde çalışmaya başladı. Eyüboğlu ile bu atölyede tanışıp birbirlerini sevdiler. Eyüboğlu da sevdiği bayan üzere fotoğraf eğitimi için Paris’e gelmişti. Vakit içinde sevgileri vazgeçilmez bir tutku haline geldi. Birbirlerine “İlk ve son sevgili” diye hitap ediyorlardı. Ne olursa olsun her türlü zorluğa göğüs gerip, karşı koyup aşklarını koruyacaklarına kelam verdiler.
Levibovici, sevdiği erkekle evlenmek için İstanbul’a geldi. Ne var ki Eyüboğlu’nun ailesi tarafından kabul edilmedi. Bunun nedenini bir türlü anlayamadı. “Sevginin yaşı, vatanı ve milliyeti olmadığını bu aile bilmiyor muydu sanki?” Bu durum onu yıldırmadı ve aşkına sahip çıktı. Romanya ve İstanbul ortasında daima gidip geldi.
Sonunda aşk galip geldi. Tüm zorlukların üstesinden gelerek evlendiler. Sevgilisi kendisine daima “Eren” diye hitap ediyordu. Artık resmen Eren Eyüboğlu oldu. Bundan sonra öz ismini hiç kullanmadı.
Kocası, daima sevda şiirleri yazdı aşkları için. Bu şiirler yazılır yazılmaz en çok okunan şiirler oldular. Hele “Karadutum” şiiri… Bu şiir her yerde en çok sevilen ve okunan şiirler ortasına girdi. Kocası bu şiiri yazdığında 35 yaşındaydı ve on yıllık evliydiler. Sevdiği kocasının, Karadutu, Çatal karası, Çingenesi oldu. Aşktan, sevdadan, memnunluktan başı göklere değdi, meleklere eş oldu; lakin maalesef gerçek bu türlü değildi. Şiirin bir kısmı şöyle:
KARADUTUM
Karadutum, çatal karam, çingenem
Nar adedim, parıltı adedim, bir tanem
Ağaç isem kolumsun salkım saçak
Petek isem balımsın a gülüm
Günahımsın, vebalimsin.
Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan
Yoluna bir can koyduğum
Gökte ararken yerde bulduğum
Karadutum, çatal karam, çingenem
Daha nem olacaktın bir tanem
Gülen ayvam, ağlayan narımsın
Bayanım, kısrağım, karımsın.
…
Bu Şiirin yazıldığı 1946 yılında “Karadut” hastalandı ve tıpkı sene öldü.
Aşk evliliği yapmışlardı ve çok memnundular. Eyüboğlu, Hoş Sanatlar Akademisinde asistan olarak ders vermeye başladı. İşte ne olduysa bundan sonra oldu. Atölyenin heykel kısmında konuk bir kız öğrenciyle tanıştı ve kıza âşık oldu. Kızın ismi Mari Gerekmezyan’dı. O’na “Karadut” dedi. “Karadutum” dedi. “Karadutum” şiirini onun için yazdı. Aşktan gözü kör olan Eyüboğlu, “Karadut” ile birlikte yaşamaya başladı. Çok sürmeden sevdiği bayan vereme yakalandı. Şair ilaç almak için ünlü tablolarını yok değerine sattı, gece gündüz çalıştı; fakat “Karadut” öldü.
Böyle bir durum karşısında rastgele bir bayan ne yapardı sanki? Eren Eyüboğlu meskenini dağıtmadı, aşkını yüreğinden çıkartıp atmadı. Kocası meskene dönünce O’nu sevgiyle karşıladı Onu kendi kollarında teselli etti.
3 sene sonra, 1951 yılında İstanbul Büyük Kulüp’te verilen bir gecede ısrarla kendisinden şiirlerini okuması istenilen şair, şiirlerini okurken karısının yanında ağlayarak, gözyaşları içinde şiirleri kimin için yazdığını söyledi. Böylelikle herkesin karısı için yazdığı sanılan şiirlerin kimin için yazılmış olduğunu öğrenilmiş oldular. Klasikler ortasına girmiş olan bu ask şiirlerini kendisine yazdıran askın sahibi karisi Eren değildi…
Bu durum, Eren Hanımın beynine sıkılmış son kurşundu. Her onurlu bayanın yapması gerekeni yaptı. İster istemez Paris’e döndü. Onur ve aşk… Hangisi güçlüydü sanki? Bunu bilmek zordu. Dürüst, düzgün çok onurlu bir bayandı. Ancak onun aşkı onurundan güçlüydü. Esasen kalbini İstanbul’da bırakarak gelmişti Paris’e. İki taraf da birbirini özlüyordu. Nihayet yalnızlığa daha fazla dayanamayarak yuvasına, sevdiği kocasına döndü.
Eyüboğlu, aşkı, hasreti, acıyı hem şiirleriyle hem de tablolarıyla bize en hoş formda resmetti. Aydın kişiliğiyle ülkemizin ölümsüz bedellerinden biri oldu. 44 sene evvel bugün vefat etti. Sevgi hürmet ve özlemle…
“Bahtın karışmış bahtıma çok şükür.
Yunmuş, yıkanmış adam olmuşum.”
*
Sonay Karaman
Instagram:
