Bahadır Beyefendi ile yollarımızı son romanı Antikacı kesiştirdi. Onu bir oyuncu olarak tanıyoruz; fakat bugün mevzumuz edebiyat. Bir baba, oğul kıssası anlattığı romanında, bu sefer büyüteci erkeğe tutuyor. “Sosyal hayata istikamet veren erkek algısının aslında bir görünüş olduğunu, hayata asıl taraf verenin dişilik olduğunu erkek üzerinden anlattım.” diyor…
Bahadır Yenişehirlioğlu yazarlığa nasıl adım atmış, yazmak onun için hangi hisleri söz ediyor, son romanından yola çıkarak her şeyden konuştuk. Artık paylaşma zamanı…
EDEBİYAT, HAYATIMIN DAİMA MERKEZİNDEYDİ
– Hakkınızda bir şeyler öğrenmek internet sayesinde pek kolay; ancak siz kendinizi nasıl anlatırsınız? Kendi gözünden Bahadır Yenişehirlioğlu kimdir?
Kul, eş, baba, dede, dost, hukukçu, müellif, aktör.
– Yazma seyahati sizin hayatınızda nasıl başladı?
12 Eylül askeri ihtilalin bütün tartısını hissettirdiği vakitlerde idam cezası ile yargılanan ceza konutundaki ağabeyime, babamın öldüğünü söyleyememiştim. Çünkü idam cezası ile yargılanan kardeşinize babanızın öldüğünü söylemeniz o kadar da kolay değildir. Hele ben bunu asla söyleyemezdim. Refleks olarak hiç düşünmeden vefat eden babamın ağzından güya babam yaşıyormuş ve ben onun yarımyamalak konuşmasından, (babam çok güç konuşurdu, çünkü felçliydi ve konuşmasını fakat biz anlayabilirdik) yani babamın ağzından cezaevindeki ağabeyime bir mektup kaleme alarak gönderdim.
-Böyle bir öykü beklemiyordum doğrusu. Bu kıssa sizi nereye taşıdı?
Yıllar sonra fark ettim ki aslında müelliflik serüvenime farkında olmadan adım atmıştım. Edebiyat, hayatımın daima merkezindeydi. Bir gün kesinlikle yazmak istediğimi biliyordum; lakin vaktini bilemiyordum. Profesyonelce 2011 yılında birinci romanımı kaleme aldım ve büyük bir süratle ve tutkuyla arkası sıra başkaları geldi. Güya barajın kapağı açılmış üzere hissediyorum.
– Yazarlıktan oyunculuğa adım attınız değil mi? Bir yazarken ve bir oyuncuyken diye baktığınızda hangi özelliklerinizin ön plana çıktığını düşünüyorsunuz?
Sanıyorum ikisini at başı birebir performans ve tutku ile hayatında devam ettiren nadir kişilerdenim. İkisinde de ortak noktam tutku, başarma azmi. Gerçekleştiremediğim takdirde infilak edecekmişim üzere bir duydu. Bu inanılmaz bir iç disiplin ortaya çıkarıyor. Tahminen bu yüzden çok çalışıp, çok güç yoruluyor ve çok güç pes ediyorum. Daha peç çok şeyi hayata geçirme azmimin hiç sona ermemesi için Allah’a dua ediyorum.
İZLERİ TAKİP EDİYORUM
– Yazma rutininiz nedir?
Sürekli yazıyorum. Bir projeyi hayata geçireceğim vakit her gün yazmaya çaba ediyorum. Asla kopmama müsaade vermiyorum. Kulağıma kulaklığımı takıp o anki ruh halim neyi talep ediyorsa yüksek ses müzik dinleyerek dış dünyadan koparak içinde bulunduğum projenin yollarında yürümeye başlıyorum. Bu büyülü bir serüven. Yüzde yüz bana ilişkin; fakat daha sonra binlere ilişkin olacak harika bir serüven.
– Oyunculuk, yazarlığınızı nasıl besliyor?
Aslında her ikisi birbirini besliyor diyebilirim. Ve her ikisini de besleyen 57 yıllık yaşanmışlıklar, yerler, hisler, evvelki mesleğim (Avukatlık), beşerler ve onların bıraktığı pek çok iz var içimde. Bu izleri takip ediyorum. Her seferinde öbür yerlere ve dünyalara çıkan pek çok kapı var. Bu kapıları aralayıp almam gerekenleri alıp çıkıyorum. Yazılacak çok kelam, ortaya çıkmayı bekleyen pek çok adam var ekranda, beyazperdede sizlerle buluşmayı bekleyen. Çok sabırsızlar ve beni önemli manada kışkırtıyorlar.
ERKEĞE BÜYÜTEÇ TUTTUM BU KEZ
– Son romanınız Antikacı’dan konuşmak için buluştuk. Art kapakta bu defa şaşırtan bir romanla okurlarınızın karşısına çıktığınız yazıyor. En çok ne şaşırtacak? Öteki kitaplarınızda olmayan, Antikacı’da olan, his mu demeliyim, o ne?
Okuru yorup boğmadan güçlü sıkıntıları anlatan katmanlı bir metin olması…
Diğer romanlarımdan daha ağır bir sinematografik anlatım var. Daha evvel kendimi sınırladığım güçlü betimlemelere ve sahne tasvirlerine yer verdim. Okuyucu heyecanla kurduğum dünyanın içine çekilsin istedim. Çıkmakta zorlanmasını istedim. Aslında ‘Antikacı’ bir baba, oğul kıssası. Erkeğe büyüteç tuttum bu kere. Toplumsal hayata taraf veren erkek algısının aslında bir görünüş olduğunu, hayata asıl taraf verenin dişilik olduğunu erkek üzerinden anlattım.
-Bunun için nasıl bir yol izlediniz?
Bunu farklı disiplinleri kullanarak yaptım. Osman Hamdi Beyefendi tabloları üzerinden bunu anlatmak heyecan vericiydi. İstedim ki her okuyanda farklı okumalara yol açayım. Okurun entelektüel alt yapısına nazaran farklılıklar arz edecek; ancak tekrar de onu tatmin edecek bir metin kurgulamak istedim. Bu yüzden roman çok katmanlı…
– Sizi en yoran, acı veren yanı neydi pekala?
Okurun katmanlara vakıf olması aslında kendi şuur sonu ile alakalı. Antikacı Cemil Beyefendi üzerinden aslında bir manada Türkiye panoraması ortaya çıkıyor. Şiddetin nasıl sirayet edici olduğunu anlatmak vakit zaman acı vericiydi benim için.
– Antikacı, bir hesaplaşmanın kıssasını anlatıyor. Bu türlü bir kurgu nereden düştü aklınıza?
Romanın özü gerçek manada bir hesaplaşma öyküsü. Cemil Bey’in kendisi ile hesaplaşması. Bu hesaplaşmayı çok çarpıcı bir karakter ile yaptığı sohbetlerde okumak ve sonrasında okuyucunun şaşırmasını ummak heyecan vericiydi. Okuyucularımdan aldığım geri dönüşlerde bunu belirtmeleri çok tatmin edici. Romanı güçlü kılan ögelerden biri de kurgusunun güçlü olması değil midir? Benim daima yaptığım ve bundan çok keyif aldığım kurgu bu sefer sahiden çok çarpıcı. Daha fazla açık vermek istemiyorum. Kim nitekim kendisi ile hesaplaşmıyor ki? Dolayısı ile bu kurgu aslında okurun o denli ya da bu türlü, şuurlu ya da bilinçsiz içinde bulunduğu bir kurgu. Yalnızca sahiden mert olanlar bu çetin hesaplaşmayı yaşayanlardır.
MAĞDUR ÜZERİNDEN DEĞİL, FAİL ÜZERİNDEN ŞİDDETİ ANLATIYORUM ANTİKACI’DA
– Romanın ışığında sormak istiyorum: Yaşadığımız hayata ilişkin miyiz her vakit? Ya da bu aidiyet hissi için neleri eksik bırakıyoruz?
Büyük bir soru bu. Karşılığı da büyük olmalı diye düşünüyor olmalısınız. Ben sorunuzu şöyle yanıtlıyayım, insanlara kendileri ile hesaplaşmaları gerektiğini ortaya koyarak yürekli insanların egemenliğinde, yığınlardan ibaret olan insanlığa aslında gerçekten yaralı olduklarını ve bu yarayı fakat kendilerinin sarabileceklerini ve böylelikle toplumun şifa bularak ilerleyebileceğini anlatmak istiyorum. İnsan dilediği kadar sahip olduğu donanım ile böbürlensin, yaradılış gayesine uygun olarak rayına tekrar oturmuyorsa asla memnunluğu elde edemez. Bunun için kendisi ile çetin bir hesaplaşmanın içine girmeli. Korkmamalı; bazen ne varsa söküp atmak gerek. Yaralı yığınların davranış biçimlerini değiştirmeleri için, kendilerini kurtarma azimleri olmalı. Hiçbir vakit bu hesaplaşma için efor göstermediklerini görmek acı verici. Toplumdaki şiddetin bu kadar varlık bulması aslında bu sebepten.
– Ve siz romanınız ile aslında tam da bu noktaya mı değinmek istediniz?
Ben ‘Antikacı’ ile yani Cemil beyefendi üzerinden bütün Cemillerin kendileri ile hesaplaşmaları gerektiğinin altını çiziyorum. Toplumsal olarak buna gereksinimimiz var. Mağdur üzerinden değil, fail üzerinden aslında şiddeti anlatıyorum ‘Antikacı’da.
– Kitabın kapağında bizi şöyle bir cümle karşılıyor ve kayıtsız kalmak pek mümkün değil: “Benim için her şeyi bırakmış üzeresin. Ya bunun için beni suçlarsan günün birinde…” Hiç bu türlü bir hissiyatla boğuştuğunuz oldu mu? Nasıl çıktınız işin içinden?
İnsan kalmaya çalışarak.
BİTİRMEDEN ÖLEBİLİRİM TELAŞI SANIRIM
– Cemil Beyefendi nasıl bir adam? Ya da öbür karakterleriniz? Onlarla olan bağınızdan, sizin hayatınıza gelişlerinden, cümle olup kaleminizden dökülüşlerinden bahsedelim mi biraz?
Bütün karakterler müellifinden izler taşırlar. Bu ‘Antikacı’ romanımda da bu türlü. Kesinlikle deneyimlemeniz kaide değildir. Ancak biliyorsunuzdur. Yanından geçmişsinizdir, şahit olmuşsunuzdur, sesleri kulaklarınıza ulaşmıştır. Kimi vakit müdahil olmuşsunuzdur, kimi vakit ise acı içinde yürüyüp geçmişsinizdir. Roman karakterleri böylelikle ete kemiğe bürünürler. Serüven bunu aktarmakta. Serüven bunu nitekim hissederek karşı kıyıya ulaştırmakta. Bir roman hakkında hazırlıksız yakalanmak üzere bir durum kelam konusu değildir. Kelam akmaya başladığında aklınıza gelen birinci fikir birçok vakit bizim kendi yaşadıklarımız, yani şahsen deneyimlediğimiz şeyler değildir; lakin bildiğimiz, hissettiğimiz ve insanlık ailesine ilişkin olan ne varsa odur.
– Roman yazmanın sizin dünyanızdaki hissiyatı ne?
Yazmaz isem infilak edeceğimi biliyordum.
– “Boğazdan gelen esinti ikinci katın arkasına kadar açılmış balkon kapısından girerek tül perdeyi sahnedeki sihirbazın elindeki ipek şal üzere dalgalandırıyordu.” Bu, romanınızın birinci cümlesi. Birinci cümleyi yazdıktan sonrası nasıl gelişiyor siz roman yazarken?
Büyülü bir dünyanın kapısı aralanmış oluyor. Değişik bir disiplin ile çağlıyor ne varsa. Hudutları zorluyorum, bunun için kendimi özgür bırakmam gerekiyor. Yazım etabında dış dünyaya karşı içimde şifacı olma isteği ağır basıyor. Çok çetin acıları en onulmaz yaraları ve hesaplaşmaları ortaya koyduğumda kesinlikle buradan bir ders çıksın isteğim oluyor. Bana ne olursa olsun, beni ilgilendirmez ziyan görürlerse de görsünler formunda asla düşünemiyorum okurlarıma karşı. Kendimi en yalın ve pür hissettiğim an, bir manada çırılçıplak kaldığım an, yazım sürecim diyebilirim aslında. Ben aslında yazdıklarımda çetin bir hesaplaşma içine giriyorum yazım sürecinde bunu tutkulu bir biçimde hissetmek nitekim büyük bir gücün ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Çok insan tanımış olmama karşın bunların hepsinden geçerek tek bir insanı bütün cepheleri ile tanımaya ve tanıtmaya çalışıyorum yazım sürecinde. Tahminen roman kahramanlarım bu sebeple okuyucu ile çabuk irtibata geçiyorlar. Çünkü roman kahramanlarımda olan ne varsa bir manada okur bunu kendisinde bulabiliyor.
– Her şey çok süratli mı ilerliyor pekala?
Çok süratli bir yazım sürecim var. Bunu editörlerimde çok güzel biliyorlar. Bir an evvel yazıp kurtulma duygusu çok ağır basıyor. Yazım sürecimde kan ter içinde kaldığımı söylemeliyim, çünkü dörtnala koşan bir yarış atı üzere hissediyorum. Bitirmeden ölebilirim telaşı sanırım. Bir an evvel karşı kıyıya ulaşma isteği. Buna mani olamıyorum. Bu sebeple pek çok insan bu kadar üretkenliğimi hayret içinde karşılıyor.
BENİM İÇİN UYANDIĞIM HER SABAH ASLINDA YEPİSYENİ UMUTLAR DEMEK
– Antikacı, onuncu romanınız. Hayli ağır bir okur kitleniz var. Oynadığınız karakterin de tesiriyle tahminen, daha çok tanınır oldunuz. Kelam konusu yazarlığınız olduğunda bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?
Aktörlüğümün yazarlığımın önüne geçmesini hiç, ancak hiç dilek etmiyorum. Yani biri başkasından daha baskın hale gelirse bunu kabullenmem. O vakit baskın hale gelene ziyan verebilirim. Yani onu geri çekerim. Müelliflik ve aktörlük ikisi de sanat ve ben ikisini at başı götürüyor olmaktan ötürü memnunum. Bunun için aşikâr disiplinleri pek alışılmış uyguluyorum. Lakin şunu da unutmamak gerek, ekran önünde görünür olmanın farklı bir büyüsü var; bunu da olağan karşılıyorum.
– Yer yer bir oyun teksti giriyor öykünün içine. Senaryo da yazıyor musunuz?
Hayır, şimdi buna vakit ayırmıyorum. Sebebi de şu, roman yazdığınız müddette senaryo yazmaya devam ederseniz o vakit ikisinin lisanının birbirine karışma riski var. Senaryonuz roman, romanınız senaryo üzere olabilir. Romanda kullandığım senaryo çok sevdiğim dostum Dilek Külekçi hanıma ilişkin. Sinema ve dizi bölümünde önemli gelecek vadeden biri. Kendisine çok inanıyorum.
– Okurla bağı kuvvetli bir müellif olarak tanımlar mısınız kendinizi? Örneğin toplumsal medyadan size ulaşan iletilere yanıt veriyor musunuz?
Ben bunun için önemli mesai harcayan biriyim. Bunu binlerce kişi biliyor, çünkü onlarla güçlü bir bağımız var ve kimsenin ortaya girmesine asla müsaade etmiyorum.
– Yeni yılda çalışmalarınız neler?
Dünyanın güneş etrafındaki dönüşü ya da ayın dünyanın etrafındaki dönüşü beni pek ilgilendirmiyor. Yeni yıl diye bir kavramım yok. Her daim üretmek, yara sarıcı, bozan değil tamir eden olmak, tetik hız olarak dolaşmak yerine gülümsemek, acı vermek yerine memnunluk vermek ve beşere kötülük yapan ne varsa onlarla çaba etmek her daim görevimiz. Yeni yılı yeni bir umut olarak görüyorsanız benim için uyandığım her sabah aslında yesyeni umutlar demek.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Bahadır Yenişehirlioğlu: Teşekkür ederim.
Antikacı
Bahadır Yenişehirlioğlu
Timaş Yay.
S.: 256
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
*
Damla Karakuş
Instagram:
