Asıl ismi ile “James Augustine Aloysius Joyce”, hayatı boyunca anlaşılmazlıkla eleştirildi ve “Kimse mi anlamadı?” kelamıyla hayata veda etti. (13 Ocak 1941)
Joyce, birinci defa 1900’de, şimdi üniversitede öğrenciyken “Fortnightly Review” mecmuasında, Henrik Ibsen’in bir oyunu üzerine yazdığı yazıyı yayımladı. Tekrar bu vakitlerde lirik şiirlerini yazmaya başladı. Bu şiirler, daha sonra “Chamber Music”(Oda Müziği) isimli kitapta toplandı.
Joyce, “Dublinler” ismini verdiği romanını 1914’te, Birleşik Krallık’ta yayımladı. 1915’te, tek oyunu “Sürgünler”i yazdı. 1916’da ise otobiyografisini “Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi” adını verdiği kitapla paylaştı.
(Karısı Nora ile)
1916, birebir vakitte ailecek Münih’e taşındıkları yıldı. I. Dünya Savaşı hala devam ediyordu. Büyük bir yoksulluk içindeydiler ve Joyce, hala yazmaya devam ediyordu. En büyük yapıtı olarak anılacak “Ulysses”i işte bu sırada yazmaya başlamıştı. Roman, Homeros’un “Odysseia”sı üzerine heyetiydi; Dublin’de geçen 24 saati anlatıyordu. 16 Haziran tarihine denk gelen bugün, karısı Nora ile tanışma tarihleriydi. Pek çok yeni tekniği bir ortada kullanmıştı. “Ulysses” ilk kere 1922’de, Paris’te basıldığında büyük ses getirdi. Türkçe olarak ise, 1996’da yayımlandı.
Joyce ve ailesi, iki büyük savaş ortasında Paris’telerdi. 1939’da basılan son romanı ”Finnegans Wake”i de bu sırada yazdı.
– Mutluluğun duyabileceğimiz en uygun, en büyük his olduğunu biliyor musunuz?
(Sürgünler)
*
– Hayat, makus bir kitabı okumayacak kadar kısadır.
(Ulysses)
*
– Görüntüyü seyrederek hayatı düşündü; ve (hayat üstüne düşününce daima olduğu gibi) hüzünlendi. Yumuşak bir melankoli kapladı içini. Yazgıya karşı gayretin boşunalığını duydu, zira bu denli çağdan ona miras kalan bilgelik yükü buydu.
(Dublinliler)
– Beşerler bir kurt tarafından ısırılmakla başa çıkabilirler; lakin, onları temel kızdıracak olan bir koyunun ısırığı olacaktır.
(Gözünü Kapat ve Gör)
*
– Öğrenmek için mütevazı olmak gerek. Lakin hayat en büyük bir öğretmendir.
(Ulysses)
*
– Aslında sözlere sahibim. Peşinde olduğum temel şey, sözlerin bir cümlenin içindeki harika sıralanışı…
(Gözünü Kapat ve Gör)
*
– İnsan dünyanın bir ucuna kaçsa da kendisini aşmaktan kurtulamaz.
(Ulysses)
– Ölümsüz olan sadece gençliğe ve hoşluğa duyduğumuz tutkudur.
(Sürgünler)
*
– Kent dolusu insan ölür sarfiyat, öteki kent dolusu insan doğar gelir, ki onlar da ölür sarfiyatlar: Gelir durur diğerleri, ölür masraflar. Konutlar sıra sıra meskenler, sokaklar, kilometrelerce kaldırımlar, yığın yığın tuğla, taş. El değiştirirler. Bir sahip sarfiyat, öteki bir sahip gelir.
(Ulysses)
*
– Öbür türlü olmanın imkansızlığından dolayıdır zaruretin hasıl oluşu. Binaenaleyh, bir şapka bir şapkadır.
(Ulysses)
*
– Girmek için cennete, cehennemden geçmeli…
(Oda Müziği)
*
Damla Karakuş
Instagram:
