Çehov’un mevt yıl dönümünde bir kere daha…
*
Rus oyun ve kısa hikaye müellifi olan Çehov, oyun müellifliği mesleğinde 4 klasik eser vermiş, kısa hikayeleri ile birlikte müellifler ve eleştirmenlerden olumlu tenkitler aldı. Çehov, tiyatroda, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olmuştu.
Çehov, birinci vakitler yalnızca maddi getirisi için yazıyordu. Lakin sanatsal hırsları arttıkça çağdaş kısa hikayenin evrimi üzerine enfes tesirleri oldu. Edebi mesleğinin büyük bir kısmında tıp tabibi olarak çalışan Çehov, bu mevzuyu, “Tıp benim yasal karım, edebiyat benim metresim” diyerek de vurguluyordu. Çehov, 1892’de yazdığı bir mektupla da çocukluğunu anlatırken “ıstırap” kelimesini kullanmıştı.
1896’da, Çehov, “Martı” gösteriminden sonra tiyatroyu bıraktı. Lakin, Konstantin Stanislavski’nin Moskova Sanat Tiyatrosu, oyunu 1898’de tekrar sahneleyecekti. Tıpkı tiyatro, daha sonra “Vanya Dayı”yı da sahneledi. Son iki oyunu “Üç Kız Kardeş” ve “Vişne Bahçesi”nin de galasını yaptı…
Çehov, bugün 159 yaşında. Onu, ölümsüz yapıtlarından alıntılarla anıyoruz…
– Para… Paranın ne kıymeti var! İnsan fakirken de keyifli olabilir.
(Martı)
*
– Çok okurum. Lakin kitap seçmesini beceremem. Tahminen de bana hiç gereği olmayan şeyler okuyorum. Meğer yaşadığım sürece daima bir şeyler öğrenmek dileğiyle dolu içim. Saçlarım ağardı, yaşlı bir adam sayılırım artık. Fakat bildiğim ne kadar az şey var, ah!
(Üç Kız Kardeş)
*
– Tabiat maddelerine nazaran her hayat bir yerde sona ermek zorundadır.
(Martı)
*
– İnsan nitekim yaşayamayınca, seraplarla avunur. Ne de olsa, tam bir hiçlikten düzgündür.
(Vanya Dayı)
– Hatalı olsa dahi bir insanı bağışlamak, ona sevgi dolu, dostça kelamlar söylemek işinizden ve zenginliğinizden daha şanlı bir histir.
(Üç Yıl)
*
– Hareketsiz olarak bir kanepenin üzerine uzanıp yatmak ve odada tek başına olduğunu düşünebilmek ne kadar güzeldi! İnzivasız gerçek saadet olamazdı.
(Altıncı Koğuş)
*
– Sizin işiniz homurdanmak değil, herkesi barıştırmak olmalı.
– Beni evvel kendi kendimle barıştırın!
(Vanya Dayı)
*
– Noksan söylemek, fazla söylemekten daha güzeldir.
(Altıncı Koğuş)
– Beşerler ayakta uyurlar bazen. Artık seninle konuşuyorum ya aslında uykudayım güya ve düşümde onu görüyorum… Tatlı, fevkalâde düşler kapladı beni…
(Martı)
*
– Istırabı küçümsersiniz lakin parmağınızı kapıya sıkıştırınca o denli bir çığlık atarsınız ki!
(Altıncı Koğuş)
*
– Sıradan bir insan iyiyi, kötüyü dışarıdan bekler. Düşünen bir insan ise kendinde bulur.
(Altıncı Koğuş)
– İşte hayat… İnsan hayatı tıpkı tarlada açan bir çiçeğe emsal: Bir katır gelip yiyiverir onu, çiçek sizlere ömür…
(Büyük Oyunlar)
*
– İsteklerinizi dizginlemek için güçlü bir irade, insan üstü bir uğraş gerekecek.
(Memurun Ölümü)
*
– O denli konuşma isteğiyle dolu ki içim. Acı çekiyorum. Hiç kimse, hiç kimse farkında değil!
(Martı)
*
Damla Karakuş
Instagram:
