‘Ay Işığım’, Sevgili Hasret Binel’in üçleme biçiminde tamamlamayı düşündüğü romanlarının ikincisi. Birincisi ‘Sırbende’nin devamı olan; fakat tek başına da okunabilen bir roman. Hasret Hanım’a sordum, o anlattı. O denli samimi, su üzere akıp giden bir söyleşi oldu ki… Musiki merakının nereden geldiğinden, romanlarındaki tesirinden, mutluluğun tarifinden, romanın karakterlerinden… Her şeyden konuştuk. Tek kederim yan yana tek kare fotoğraf ekleyemeyecek oluşum. Koronavirüs günlerinde İzole ömür, hayatımızın her alanında. Hepimiz konutlarımızda olduğumuza nazaran, bugün keyifli bir röportaj okuyacağız. Bir kahve hazırlayın derim.
Keyifli okumalar…
YAZARKEN ÇOK MEMNUNUM BEN. KENDİMİ TAM HİSSEDİYORUM.
– Hasret Binel kimdir? Kendi gözünden kendini nasıl anlatır?
Kendimi, hislerimi, ruhumu çok da ifşa etmek istemiyorum. Göründüğüm halim evladır. Her birimizin yalnızca en yakınlarımıza gösterdiği bir yüzü varken görünenin gerisini çok da kurcalamamak lazım. Çok kırılganlar güçlü görünerek kendilerini müdafaaya çalışır. Yaralılar, gülümsemenin değerini bilir, daima güleç gezer. Hüzün gizlidir arkasında birçok çelik bakışın da yalnızca birebir acıdan geçmiş olanlar tanır birbirini. Ben değilim kıymetli olan, bilinmesi gereken. Yazdıklarım. Ama…
– Ama…
Ama olan bir şey var ki. Ben bir ruhumun olduğunun farkındayım. Neden bedenlendiğimi sorgulamaktayım. Bu yüzyılda varoluş sebebim ne, onu bulmanın sıkıntısındayım. Derine hayranım. Çoku sevenim. Manası, ehemmiyeti olan günler, geceler, sözler peşindeyim. Kısacası gezegenin milyarlarca misafirinden biriyim ben. Ancak şuurunu, hayranlığını, yaratıcısına bağlılığını arttırmaya çalışan bir konuk. Yaratılmış her canlıyı seviyorum. Cansıza ihtimamlı davranıyorum. İnsanlarım yanımda olsun istiyorum. Sevdiklerimi çok seviyorum. Ve onlar da beni herkesten çok sevsin istiyorum. Şu dünyada da kıskandığım tek şey bu galiba.
– Yazmaya nasıl başladınız?
Yazmadığım periyot ne vakitti ki, diye sormak lazım. Birinci mansiyon ödülümü 13 yaşımda aldım. Kendimi bildim bileli yazıyorum. Hikaye, roman yazmaya başlayana kadar metin müellifliği yaptım. Konuşma metinleri yazdım.
– Neyi düşlüyordunuz?
Yazarken bir şey beklemedim. Planlanmış, kurgulanmış bir hareket değil bu. Su içmek üzere, doğal bir muhtaçlık. Bizatihi, doğuştan, benimle bir arada büyüyen bir şey…
– Yazarken nasıl bir Hasret var? Günlük hayattan uzaklaştığını hisseder mi?
Yazarken çok memnunum ben. Kendimi tam hissediyorum. Eksiksiz ve korunaklı, dört yanımda görünmez bir zırhla kuşanmış üzere. Uçarken, koşarken, kentten kente geçerken bana hiçbir şey olmazmış üzere.
– Ne hoş tanımladınız…
Ben ruhumun büyük bir kesimi olduğunu hissettiğim için yazıyorum. Yeterliyse, hakkıysa yazdıklarım; bir biçimde, vakitlerin birinde, yerini bulur. Ne bir derdim, hırsım ne de bir acelem var. Tek dileğim, duam, ömrüm olsun, yetsin şu aklımdakileri yazabileyim… Ve en büyük avantajım ki buna bin şükür sessizliğe, yalnızlığa, fildişi kulelere, uzun tatillere falan gereksinimim yok. Şu anda bir akışın içindeyim. Kırmızı ışıkta bile yazabilirim. Televizyon açıkken, radyo çalarken… Ne kadar ses, o kadar büyük bir konsantrasyon!
– Yazma rutininiz nedir?
Gündüz Fakülteye gidip, akşam kızımla ilgileniyorum. Herkes uyuduktan sonra ise, gece üçe kadar bilgisayar başında oturuyorum. Yazabilsem de, yazamasam da, klavyenin üzerinde uyuyakalsam da, oradan ayrılmıyorum. Keşke uykum gelmese, sevdiklerim huzur içinde uyurken ben onların nefesi eşliğinde vakti durdursam. Daha çok, daha uzun yazabilsem…
İÇİNDEN MUSİKİ DAMLAYAN CÜMLELER İLİŞTİRDİM KİTAPLARIMA
– Ay Işığım için tarihi roman diyebilir miyiz? Özünde neyi anlatıyorsunuz?
Ay Işığım kurtuluş uğraşının yapıldığı yıllarda Eşref’in Pirinin karısı Feride’ye duyguyu gerçek aşkı ve insan-ı kamil olma yolundaki çabasını anlatıyor. Çerkez kast sistemini, inancı, ilgileri sorguluyor. Sırlar bir bir açılırken yerine yenileri ekleniyor. Sihir kitabın içinde, büyü satırlarda, müziklerle tamamlanıyor…
– Romanınız büsbütün kurgu mu, yoksa gerçekler etrafında mı şekillendi kurgusu?
Kitapta kelamı edilen Bursa’daki dergâh, konak ve onları birbirine bağlayan demir köprü yüzyılı aşkın vakittir, Osmangazi’de Çarklı Değirmen Sokak’ın köşesinde durmaktaymış. Ben gördüğümde konak bakımsızlıktan virane hale gelmişti. Dergâh ve kozaklık olarak kullanılmış bina ise ayaktaydı. Köprü ise Dergâhın ikinci katından karşı binanın yıkıntılarına varıyordu. Yanından Cillimboz deresi geçiyor ve koca bir bahçeye açılıyordu.
– Sizi buraya çeken neydi?
Dergâh ile meskenin, sırf onlara ilişkin özel bir köprü aracılığıyla birbirine bağlı olması çok ilgimi çekmişti. Üstelik çocukluğumdan beri Allah dostlarına, türbelere ilgi duyar, tasavvufa büyük bir sevgi beslerim. Bana çok özel, gizemli ve kıymetli geliyor.
– Demek o romanlar bu tesirlerle yazılıyor…
Bu iki mesken, beni o denli derinden etkiledi ki, yıllar yılı içimde çevirdim durdum. Sonra rastlantısal bir biçimde “Sırbende” nedir öğrendim. Ve birbirine cem olarak, büyüyerek koca bir roman yazdırdı bana bu küçücük anlar. Derinlemesine bir tasavvuf bilgim olmadığından okuyup araştırarak bilgi edinmeye çalıştım.
– Sonra?
Bunları alıp, bir kurgunun içine yerleştirerek kendi gizemli, manevî dünyamı oluşturdum. Böylelikle ortaya mistik yetilere sahip Pir Efendi ve kızı Leman, Çerkez Feride ve daha kaçları çıktı. Ben de anne tarafımdan Çerkez’im ve sanırım Kafkaslara ait de söylemek istediklerim var. Ki birçoklarını ikinci kitapta yazdım. Aslında bir aşk romanı Sırbende. Lakin kim hangi aşkı arıyorsa onu bulabileceği bir roman…
– Kitaplarınız bu türlü ilerliyor yani ve Ay Işığım da bu türlü ilerledi…
Aşk için, aşkla, aşka yazıldı. Ve içine müzikler sırlandı. Ömrümün vazgeçilmezi sazlar, kelamlar var satırlarda. İçinden musiki damlayan cümleler iliştirdim kitaplarıma. Bulana aşk olsun.
ŞARKILAR 15 YAŞIMDA KAYBETTİĞİM BABAMIN ANISI VE EN BÜYÜK MİRASIDIR
– Okurken etkilenip, yazmayı düşlediğiniz romanlar oldu mu?
Yazmış olmalıydım, dediğim bir kitap Harry Potter. Olağanüstü bir hayal gücü… Daima yazageldiğim için müellif olsam nasıl olur, diye hiç düşünmedim. Esasen daima yazandım. Yalnızca bir gün yazdıklarımın küçük bir kısmı toplanıp birinci hikaye kitabım oldu. Yani benim için bir şey değişmedi. Mecburî olan yazma haliydi. Yazdıklarım okunur mu, kim okur, kaç kişi tarafından okunur, bunları hiç düşünmedim.
– Daha çok âlâ bir gözlemci mi, yoksa hayalperest misiniz?
Her ikisinde de sahiden iyiyimdir. Hayal kurmakta rakip tanımam. Müşahede ise, keyifli bir oyun benim için. Yan masada oturanın yaşı, mesleği, ayakkabı numarası, karşıdan gelenin ruh hali… Ve gördüğüm herkesi, her şeyi inceleyip yorumlamak, büyük bir keyif. Çocuk yaştan beri olmazsa olmazım.
– Müziğe de bir tutkunuz var. Romanlarınız da müziğin tesirinde, değil mi? Ve sormak isterim, nereden geliyor bu tutku?
Babamdan. Çok hoştu babamın sesi, sadece hoş olduğunu hatırlayabilmek ne acı. Dayanılmaz bir nota bilgisi, şan eğitimi vardı. İnsan sevdiğinin sesini unutur mu? Ben unuttum. Tahminen de duyduğum her hoş erkek sesinde hala onu arıyorum. Buna benziyor muydu? Yok değildi? Ya bu? Hayır, bu kadar kalın hiç değildi… O, yerinden, tane tane okur, okurken başını yavaşça yana şayet, dudağında eğri bir tebessüm gözlerini kapatırdı. Sesini hiç yükseltmeden, hiç zorlanmadan, kaynağından çıkan bir su üzere okurdu. Belleğimde yüzlerce şiir, binlerce müzik var onun sayesinde.
– Ne hoş anlattınız. Böylelikle onu da anmış olduk. Pekala bu hoş yan size nasıl yansıdı?
Babam Samsun Musiki Cemiyeti’nin kurucularındandı. Ben de çocuk yaşta gündüzleri koleje gidip geceleri Klasik Türk Musikisi eğitimi alıyordum. Arapça ve Farsça sözcüklere aşinalığım da ondan. Ki o sözcüklerin de lisanda çok büyük zenginlik olduğunu düşünüyorum. Yani müzikler evvel 15 yaşımda kaybettiğim babamın anısı ve en büyük mirasıdır. Her müzikte bir an, bir anı gizlidir.
– Müziklerle Ay Işığım romanınızı anlatır mısınız bize?
Evet, ben iki koca roman yazdım. Ancak benimle birlikte iki müzik, bir de beste vardı. 4 yıl boyunca kaç CD bozdum, kaç defa aynısından aldım bilmiyorum. Eşref; Aşk Masalım, dedi. Feride, Yalnız Sen. Ses; Çiğdem Gürdal’ındı, besteler Göksel Baktagir’in. Şimdi duymamış, dinlememiş olana tanım edilemeyecek kadar derin ve kıymetlidirler. Okuyacak olanlara ricam olsun; birinci evvel “Sevda” açılacak. Göksel Baktagir’in hicaz bestesi. Sonra Çiğdem Hanım’ın sesinden Yalnız Sen ve ilerledikçe hissedeceksiniz aslında Aşk Masalı’nın vakti gelecek.
Özcesi, kelam ettiğim iki değerli sanatçı bu romanların her anında yanımdaydılar. Müteşekkirim, minnettarım, onlarla tıpkı yüzyılda dünyaya geldiğim için çok şanslıyım…
AY IŞIĞIM, SIRBENDE’NİN DEVAMI; LAKİN BAĞIMSIZ DA OKUNABİLİR
– Yazım sürecinizi paylaşır mısınız bizimle? Neler okudunuz? Kimlerden etkilendiniz?
Okumadan, araştırma yapmadan yazılabileceğine katiyetle inanmam. Tek bir kitabı yazabilmek için en az yüz elli kitap okumuşumdur. Aradığım, sorduğum, danıştığım birçok değerli zat da eforu. Google’den bulunacak şeyler değildi aradıklarım. O kelamı anımsadım. ‘Arayanlar bulamaz; lakin bulanlar daima arayanlardır.’ Tasavvuf okudum, tarih okudum, Çerkez sürgün evraklarını bile bulup okudum. Bursa sokaklarını ezber ettim.
– İnsan kendini adayınca işinin bedelini daha da hissediyor, değil mi?
Örneğin bir Kadiri tarikatı anlatmaya çalıştım ki hiçbir bilgim yoktu öncesinde. Yalnızca kitabi bilgilerle betimlemek o denli güç oldu ki… Bazen ‘Neden bu derece uğraşıyorum, birçokları üzere genel geçer tümceler yazıp geçebilirim.’ de dedim. Lakin ben ruhu olsun istedim yazdığım ve yazacağım kitapların hatta her bir cümlenin. Katmanlı olsun, sırrı olsun istedim, fark edenlerin ömürleri üzere.
– Ay Işığım, birinci romanınız Sır Bende’nin devamı mı? Sanırım bir üçleme hayaliniz varmış. Üçüncüyü yazmaya başladınız mı?
Ay Işığım, Sırbende’nin devamı; fakat bağımsız da okunabilir. Üçüncüyü aklımda, geride bir yerde yazıyorum. O, bu yüzyılda geçecek. Lakin artık, şu anda yazdığım bir şey var ki farklı bir lisanı ve atmosferi var, yani okura zıt köşe yapmaya niyetliyim.
– Ay Işığım karakterlerinizden bahsedelim mi biraz? Eşref ve Feride? Nasıl bir his yüküne sahipler?
Ağır doz. Gerçek olamayacak kadar hoş, büyük, kuvvetli bir aşk. Tahminen de hepimizin özlediği, istediği hisler. Sadakat, inanç, vefa, efor, hasretini çektiğimiz her şey… Tanımını yapmak güç.
– Ay Işığım romanının müellifinin gözünde en değişik yanı ne? Kurgusunda, karakterinde ya da akışında…
Ben mistik bir kurgu ile diyaloglarla yarattığım paradokslarla, fantastik bir atmosfer yarattım. İç sesimizle söylediğimiz, hatta bazen içimizden bile geçirmeye çekindiğimiz ne varsa onu söyleyen biri var bu kitapta. Eğrisi de doğrusu da onu ilgilendirir. Küfrü de zikri de kendisine aittir.
GÖZÜMÜ AÇTIĞIM HER SABAH MEMNUNUM BEN
– Art kapaktan şöyle bir alıntı yapacağım: “Bu dünyaya sıkıştırıldık biz. Ya öncesinde daha memnunsak?” Bu soru kendinize sorduklarınız ortasından mı çıkıp romana geldi?
O kitapların içindeki birçok soru, kendime sorduklarımdandır. Cevaplarını aradıklarım, kendim bulamadığımda danıştıklarımdır. İç sesim, dış sesimden baskındır benim.
– Peki mutluluğun sizdeki tarifi ne?
Mutluluğun tarifi için, 20 sene evvel sorsanız farklı şeyler söylerdim. Fakat hayat, insanı değiştiriyor. Yıllar yoruyor, yorarken büyütüyor. O nedenle gözümü açtığım her sabah memnunum ben. Hem de çok memnunum. Sağlıklı ve özgür olduğumuzda bu gezegenin bize sunduğu nimetler sonsuz. Hoş bir kahve kokusu, taze demlenmiş bir çay, kızarmış ekmek, yanında da sevdiklerin varsa daha ne olsun. Bunlara sahip olmak ne lütuf. Her vakit memnunluk arayışında olmak, onu beklemek güya daha da uzaklaştırıyor bizden. Ötelerde farklı bir kavram, ulaşılması güç bir şeymiş üzere düşünülüyor. İçimizde oysa memnunluk, her an bizimle. Yalnızca fark etmemizi bekliyor.
– Şöyle sormak geçti içimden: Memnunluk bir müzik olsa, hangi müzik olurdu?
Mutluluğun müziği ne olurdu, birinci aklıma gelen Barış Manço’nun unutulmaz müziği oldu: Bugün Bayram! Bir bayram sabahı uyanıyorsun. Başucunda yeni giysilerin. Taze kır çiçekleri toplayabilmiş ya da alabilmişsin. Aşikâr ki mevsim ya ilkbahar ya yaz. Annen de az ötede bir yerde. İnanın ki bundan büyük zenginlik, bundan büyük memnunluk olmaz.
– Tam duygusallığa kapıldığımız yerde son sorumu sorayım: Müelliflik mesleğinde planlarınız neler? Daima yazmaya devam edecek misiniz?
Yazar olarak, yazarak kalmak istiyorum. Hercai ömrün tek cümbüşü sözler. Yaşadığım sürece yalnızca yazmak, yazabilmek ve okumak, okunmak istiyorum.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Özlem Binel: Teşekkür ederim.
Ay Işığım
Özlem Binel
İnkılâp Kitabevi
S.: 368
Kitabı satın almak için tıklayınız: inkilap.com
*
Damla Karakuş
Instagram:
