İzmit Kent Konseyince İzmit Belediyesi Sarsıntı Müzesi’nde düzenlenen “deprem” panelinde konuşan Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Mühendislik Fakültesi Geoteknik Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Sami Arsoy, sarsıntının yer kabuğu içerisinde güç boşalması olarak ortaya çıktığını ve farklı taraflarda hareket ettiğini söyledi.
İnşaat mühendislerinin, yapıların zelzeleyle gelen ivmeyi tolere etmesi için hesaplar yaptığını lisana getiren Arsoy, bunların ortasında ulaşım yapıları, barajlar, istinat duvarları ve binalar üzere büyük yapılar olduğunu kaydetti.
“ULAŞIM AKSIYOR”
Arsoy, çağdaş kentlerin köprüsüz düşünüleyemeyeceğini belirterek, “Köprüler zelzele nedeniyle yıkılırsa üzerindeki araçlarda bulunanlar da hayatlarını kaybedebiliyorlar. Sarsıntının çabucak sonrasında ulaşım aksıyor. İnşaat mühendisliği kısmıyla ilgili köprüyü yaptıktan sonra muhakkak aralıklarla denetim etmek ve bakımdan geçirmek gerekiyor. Ortalama bir köprü 75 yıl hizmet vermek için tasarlanır ancak o köprüyü 75 yıl boyunca kendi haline bırakmamak gerekiyor. Gözden geçirmek kâfi değil, kayıt altında tutulması lazım.” diye konuştu.
“PERİYODİK BAKIM ŞART”
Barajların da kentlerde bulunan değerli büyük yapılardan olduğunu vurgulayan Arsoy, şöyle devam etti: “Barajlar sarsıntıya yenildiği vakit işlevini kaybediyor. Büsbütün bir baraj yıkılsa ne olur? Barajın tuttuğu bütün su hür kalıyor ve önünde ne varsa sular altında kalıyor. Sarsıntıda hasar gören yapıların altında kalanların bir de sular altında kaldığını düşünün. Tekrar içme suyu sağlıyorsa o sudan yoksun kalıyorsunuz. Tekrar bunların periyodik bakımlarının yapılması gerekiyor. Bu durumlarda ülke olarak makus değiliz lakin daha alacak aralığımız var.” ”Binaların 40-50 yıl bir ekonomik ömrü var”
“YAPINIZ 40 YILI AŞMIŞSA YENİLEYİN”
Prof. Dr. Arsoy, inşaat mühendisliği deyince insanın aklına birinci evvel yaşadığı meskenin geldiğine işaret ederek, “Bina deyince de tek tip bir binada yaşamıyoruz. Kimilerimiz yeterli mühendislik hizmeti almış binalarda, kimilerimiz mühendislik hizmeti alsa da epey yaşlı binalarda yaşıyor. Kimimiz de hiç mühendislik hizmeti almamış binalarda yaşıyor. Nitelikli mühendislik hizmeti görmüş bir binada zelzelenin kendisinden korkmaya gerek yok. Binaların 40-50 yıl bir ekonomik ömrü var. Yapınız 40 yaşını aşmışsa birinci fırsatta yenilemeyi düşünmekte yarar var. Yani 20 yılı aşmışsa yavaş yavaş başka imkanlardan yararlanmak lazım.” bilgisini paylaştı.
“MÜHENDİSLİK HİZMETİ ALIN”
İmara muhalif ve mutlaka mühendislik hizmet görmemiş yapıların da olduğunu kaydeden Arsoy, “Yani bu tıp binalarla ilgili ferdî olarak tahlil getirmek epey sıkıntı. Mümkün mertebe bu binaların yıkılıp yeni yönetmeliğe nazaran mühendislik hizmeti görmüş binalara evrilmesi gerekiyor. Binasına güvenmeyen beşerler ekonomik durumu da yoksa yenileyemiyor. O konutu yine yapmak çok kolay bir iş değil. Kamu yoluyla epey kapsamlı finans projeleri geliştirilmesi lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
