16. yüzyıl denem muharriri Montaigne. Ailesinin disiplini sayesinde Alman bir eğitmen tarafından eğitilen muharrir, eğitimi mühletince Yunan ve Latin Edebiyatı ve lisanına bir hakimiyet kazandı. Bir periyot Belediye Başkanlığı dahi yapan muharrir, ailesinden kalan büyük malikanesinde kitapları ve yazılarıyla yaşadı. Çalışmalarının sonucunda ortaya “Denemeler” eseri çıktı.
Başta insan sevgisi olmak üzere optimistlik, özgürlük, dayanışma üzere bahisleri ele alan Montaigne, 427 yıl evvel bugün hayata veda etti. Deneme tipinin yaratıcısı kabul görmüştü; onu “Denemeler” yapıtından beşere dair 12 özel alıntı ile anıyoruz…
*
Montaigne’nin doğum günü anısına yine…
İyi ki doğdun Montaigne!
– Kendini olduğundan az göstermek, tevazu değil budalalıktır; kendine değerinden az değer biçmek korkaklıktır.
*
– Kendine sadık olmayan insanın diğerine da sadık olmaması anlaşılır bir şeydir.
*
– Bir gayeye bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder; zira her yerdeolmak hiçbir yerde olmamaktır.
*
– İçinize dikkatle bakarsanız kendinizi iki defa tıpkı haldebulamazsınız.
– Her beşerde, insanlığın bütün halleri vardır.
*
– Herkesin en emniyetli şahidi kendidir.
*
– Halbuki her birimiz, içimiz endişe ve ateş dolu olsa bile dışarıya uygun görünebiliriz.
*
– Bütün zevkler ortasında diğerinin onayıyla gelen zevkten daha tehlikelisi yoktur ve her şeyi bırakıp ondan kaçmak gerekir.
– Tanınacak, tanınınca da daha fazla hatırı sayılacak diye uygun insan olan, insanların kulağına gitmesi şartıyla düzgünlük eden kişi, kendisinden fazla fayda sağlanabilecek bir insan değildir.
*
– Zenginlik bize ne düzgünlük eder, ne kötülük. Her ikisi için de malzeme verir bize. Ondan daha güçlü olan ruhumuz bu malzemeyi dilediği üzere evirir, çevirir ve kullanır; keyifli ya da mutsuz oluşunun tek nedeni ve sorumlusu kendisidir.
*
– Cimriliği yaratan yoksulluk değil daha çok zenginliktir.
*
Yaşamamızı mevt derdiyle, ölümümüzü de yaşama korkusuyla bulandırıyoruz.
*
Damla Karakuş
[email protected]
Instagram:
