Bugün Steinbeck’in doğum günü…
Kutlu olsun…
*
Steinbeck, gerçekçi roman ve hikaye muharriri olarak edebiyattaki o özel yerini aldı. Bu gerçekçi yapıtlarının altında kuşkusuz dünyaya bir ırgat ailesinin çocuğu olarak gelişi yatıyordu. Fakirliğin, birçok şeye ulaşmak için çok çalışmanın, ne iş bulursa yapmanın ne demek olduğunu çok güzel biliyordu.
Öğrencilik vakitlerinde yazmaya başlamıştı. Okulu bitirememiş, fakat yazma tarafını geliştirmeye karar vermişti. Irgatlık ve personellik yaparken edindiği tecrübeleri, hissettikleri, her şey kitaplarında gerçekçi kıssalara dönüştü. 1929’da birinci kitabı “Altın Kupa” ile başladı emekçileri, hayat şartlarını ve bağlantılarını anlatmaya.
(Gazap Üzümleri sinema afişi)
1937’de, iki göçmen emekçi ortasındaki garip ve bir o kadar da karmaşık bir bağlantıyı anlattığı üçüncü kitabı “Fareler ve İnsanlar”, en çok beğenilen yapıtlarından oldu. Lakin 1940’ta sinemaya da aktarılan “Gazap Üzümleri” ile önemli bir yükseliş yaşadı. İşte bu roman, ona Pulitzer Ödülü’nü getirdi. Sineması de en az kitap kadar ilgi görmüştü.
Ona bu özel mükafatı kazandıran ve sinemada da anılmasını sağlayan Gazap Üzümleri’ne bir mercek tutarak Steinbeck’i mevt yıl dönümünde sevgi ile anıyoruz…
GAZAP ÜZÜMLERİ
Gazap Üzümleri, birinci kere 1939’da yayımlandı. Tam bir şok tesiri yaratmıştı. Tartışmalara da husus oldu. Zira tüm dünyaya tesirini hissettiren “Büyük Buhran” devrinde, Steinbeck, tarım kapitalistleşmesi ve krizlerle fakirleşerek mülksüzleşenlerin uğraşını destansı bir formda anlatıyor ve bunu elbette tekrar bir personel aile üzerinden yapıyordu. Bu aile, açlık, sefalet ve zorbalıkla meskenlerini terk etmek zorunda kalan binlercesinden yalnızca biriydi.
Çarpıcı tenkitleri ve ilgi çeken lisanı ile Gazap Üzümleri, 20. Yüzyılın en kıymetli yapıtlarından biri oldu. Boşa çıkan umutlar, inanışlar, çırpınışlar, hüzne dönüşen sevinç kırıntıları ortasında her bir satırdan göz kırpan, tekrar “insan”dı…
GAZAP ÜZÜMLERİ’NDEN ALINTILAR
– Onların yardıma gereksinimi var. Mevte boyun eğmeden evvel, yaşamaları gerek.
*
– Umutlarının o denli fazla coşmasına müsaade vermezsen, hayal kırıklığına uğramazsın.
*
– Eh hepimiz hayatımızı kazanmak zorundayız.
– “Öyle” dedi Tom. “Ama keşke diğerinin hakkını almadan kazanmanın bir yolunu bulsaydın”.
*
– Açlığı, yalnız kendi büzülmüş midesinde değil, çocuklarının da büzülmüş karınlarında duyan bir adamı nasıl korkutabilirsiniz?
– Sonra bir vakit gelir, insan değişir ve her şeyi değişik görmeye başlar.
*
– İnsan her vakit içindekileri açığa vurmamalı, biraz da kendine saklamalı.
– Geçmişimiz olmadan kendimizi nasıl tanıyacağız?
*
– Evet, konuşman, dertleşmen gerek. Kaygısını anlatan adamın sıkıntısı, bazen kelamlarıyla bir arada ağzından çekip masraf.
*
– Bu dünyada inandığım tek şey varsa o da bir insanın öteki bir insanın hayatına karışmaya hakkı olmadığıdır.
– Her gün, her vakit birebir şeyi öğreniyorum. Bir sıkıntının varsa, canın yanıyorsa, bir şeye muhtaçsan fukaraya başvur. Sana yalnız onlar yardım eder; yalnız fukaralar…
*
– Kimileri da insanı histen ve niyetten kurtardığı için matematiğe bayılır.
*
– Ancak insan her vakit akıllı gözükmek, herkese her şeyi anlatmak istiyor.
*
– Bugün bugünü; yarın yarını düşün!
Gazap Üzümleri
John Steinbeck
Çev.: Belkıs Dişbudak
Sel Yay.
S.: 556
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
*
Damla Karakuş
Instagram:
