İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde Avrupa’da yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen ve 8 binden fazla Boşnak sivilin katledildiği Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının özel eşyaları, yaşanan vahşeti gelecek kuşaklara aktaracak.
11 TEMMUZ’DAN İTİBAREN SERGİLENECEK
Bosna Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa kenti ve civarında 1995 yılının temmuz ayında gerçekleştirilen soykırımda ömrünü yitirenlerin özel eşyaları, her yıl 11 Temmuz’da soykırım kurbanlarının defnedildiği Potoçari Anıt Mezarlığı bünyesinde kurulan müzede sergilenecek.
GELECEK KUŞAKLAR UNUTMASIN DİYE
Bulunan toplu mezarlardan çıkarılanların yanı sıra kurban yakınlarının müzeye bağışlayacağı özel eşyalarla oluşturulacak stant ile soykırım gerçeğinin unutulmaması ve gelecek kuşaklar için ders niteliği taşıması amaçlanıyor.
Bugüne kadar müzeye bağışlanan eşyalar ortasında soykırım kurbanlarının yırtık kıyafetleri, kol saatleri, kimlikleri ve sigara katmanları bulunuyor.
Potoçari Anıt Mezarlığı Küratörü Azir Osmanovic, çeyrek asır evvel yaşanan vahşetin unutulmaması ve bir daha asla tekrarlanmaması maksadıyla yaklaşık üç ay evvel bu türlü bir proje başlattıklarını aktardı.
SOYKIRIMDAN KAÇMAYA ÇALIŞANLARIN EŞYALARI
Müzede sergilenecek ferdî eşyaların, soykırımdan kurtulanların ve kurban yakınlarının yardımıyla toplandığını belirten Osmanovic, “Ayrıca o devirde soykırımdan kaçmaya çalışanların geçtiği yerleri de inceleyerek onlara ilişkin olduğunu düşündüğümüz eşyaları topluyoruz. Mesela Udrc Dağı’nda haftalarca ömür uğraşı vermiş insanların kullandıkları tencere, kazan ve kaplara ulaştık. Kendi imkanlarıyla yaptıkları kulübelere rastladık.” diye konuştu.
HER BİRİNİN BAŞKA ÖYKÜSÜ VAR
Bugüne kadar 350’ye yakın eşya topladıklarını söyleyen Osmanovic, her bir eşyanın başka bir kıssayı anlattığını vurguladı.
Osmanovic, eşyaları sergilemeyi düşündükleri eski akü fabrikasındaki kısmın çatısının makûs durumda olduğunu belirterek, bu problemin tahlili için ilgili makamlardan takviye beklediklerini söz etti.
CESEDİNİ BULAMADIĞI OĞLUNUN EŞYALARINI BAĞIŞLADI
Soykırımda oğlu Nihad’ı kaybeden Hajra Catic, son defa 10 Temmuz 1995’te gördüğü ve cesedine hala ulaşılamayan evladına ilişkin ferdî eşyaları müzeye bağışlayanlardan sırf biri.
Savaş yıllarında gazetecilik yapan 26 yaşındaki Nihad’ın yaralandığını ve asla Boşnak askerlerin denetimindeki bölgeye ulaşamadığını bildiğini söyleyen Hajra Catic, oğluna ilişkin en ufak bir kemik modülüne ulaşmanın ümidiyle yaşadığını kaydetti.
Catic, soykırımın vahşetini gelecek kuşaklara aktaracak bu ve misal projeleri desteklediğini söz ederek, “Soykırımın unutulmamasını istiyorsak bu bahiste yazılar yazmalı, konuşmalı ve elimizdeki delilleri buraya teslim etmeliyiz.” dedi.
BİR BABANIN SON MEKTUBU, KOL SAATİ VE GÖZLÜKLERİ
Soykırımda babası Reşid’i kaybeden Amra Begic Fazlic ise 2008 yılında toprağa verilen babasının eşyalarını nasıl koruyup saklayacaklarını bilemediklerini belirterek, “Biz kara kara düşünüp meseleye tahlil ararken, Potoçari Anıt Mezarlığı’nın başlattığı proje ilaç üzere geldi.” diye konuştu.
Ellerinde en kıymetli eşyaları, diğerlerinin da bu vahşeti görebilmesi için müzeye bağışladıklarını söyleyen Fazlic, “Babamın Kızılhaç aracılığıyla bize gönderdiği son mektubunu, kol saatini ve gözlüklerini bağışladım. Saati aldığımda gerisinde yazan notu okuyarak anneme bunun babamın saati olmadığını söylemiştim. Annemden babamın kolundaki bu saatin savaşta öldürülen dedeme ilişkin olduğunu ve babamın saati bozulunca annemin ona kendi babasının saatini armağan ettiğini öğrendim.” sözlerini kullandı.
