Sevgili Güzin Hanım ile Size Nefesimi Bırakıyorum kitabı üzerinden dayısı Cemal Süreya’yı konuştuğumuz bir Youtube görüntüsü çekmiştik. Kendisi ile yazılı bir röportajımız da olsun istedim. Ben sordum, o anlattı. Nasıl naif bir bayansın sen Canım Güzin Hanımcım. Bir Cemal Süreya derken binlercesi dökülüyor dilinden…
Yeni bir ay başlarken, bu keyifli röportajla başlasın. Güzin Hanım, Cemal Süreya’nın hayatından fotoğraflar da paylaştı benimle. Artık sıcacık bir hevesle sizlerle paylaşacağım Afrika dahil bütün kara kesimlerinde kaleminden aşka inandığımız şair, Cemal Süreya’nın o fotoğraflarını. Tekrar onun üzere sevgi dolu olabilmeyi, daima paylaşabilmeyi diliyorum…
(Cemal Süreya ailesi ile)
AMACIMIZ ANILARIN YAZILMASI, CEMAL SÜREYA GERÇEĞİNİN ANLATILMASIYDI
– Güzin Hanımcım, “Size Nefesimi Bırakıyorum”u anneniz Perihan Hanım ismine siz kaleme aldınız. Rica etsem evvel bize kendinizden bahseder misiniz? Olağan biraz da kitabın anlatan sesi annenizden…
Emekli bankacıyım, evliyim ve bir kızım var. Annem konut hanımı, 83 yaşında. İnce ruhlu, zevkli, hala öğrenmeyi sürdüren, öğrenmeye âşık bir insan. Günlük gazetesini ve çeşitli kitapları okumak annemin geçmişten beri süregelen alışkanlıkları…Annesizliğin acısını ziyadesiyle yaşadığı için biz üç kızını -her zorluğa karşı- üstümüze titreyerek sonsuz sevgi ve ilgiyle büyüttü. Torunlarına da birebir ilgiyi, sevgiyi, emeği verdi. Bu türlü bir annemiz olduğu için şanslı ve memnunuz.
– Çabucak sormak istiyorum öncelikle, Cemal Süreya’nın yeğeni olmak nasıl bir his?
Dürüst, onuruna düşkün, sevgi dolu, kimseyi kırmadan yaşamayı seçen bir kişi olduğu için dayıma hayrandım… Onunla onur duyuyorum…
– Annenizin de, sizin de müelliflik mesleğiniz yok aslında değil mi? Maksat anılarınızı yazmaktı?
Evet, ikimizin de müelliflik mesleği yok. Gayemiz anıların yazılması, Cemal Süreya gerçeğinin anlatılmasıydı.
(Cemal Süreya, kız kardeşleri ile)
ARTIK BU KİTAP YAZILMALIYDI; ANNEM ANLLATTI, BEN KÂĞIDA DÖKTÜM
– Ne kadar hoş bir iş yapmışsınız… Pekala bu kitabın yazılma kıssasını anlatır mısınız bize? Nasıl karar verildi? Nasıl bir yol izlediniz?
Dayım, annemle bir ortaya gelip çocukluklarından konuştuklarında “Ayten de gelsin bu yaşadıklarımızı arkadaşım Muzaffer Buyrukçu’ya anlatın, o da yazsın” demiş; ancak bu isteğini dayım bir türlü gerçekleştirememişti. Dayımın vefatından sonra annem, ağabeyinin bu isteğini vasiyet olarak kabul etti. Ayrıyeten dayımın arkadaşları da anneme dayımla olan anılarını yazmasını söylüyorlardı. Fakat annemin sorumlulukları ve sıhhat sıkıntıları o devirde yazmasına mani oldu. Daha sonraki yıllar içinde dayım hakkında yanlışsız olmayan röportajlar verildiği oldu. Hatta çocuklar için Cemal Süreya’nın çocukluğunu büsbütün yanlış anlatan bir kitap çıktı. Öbür örnekler de var ne yazık ki. Bunlar bize keder veriyordu. Artık bu kitap yazılmalıydı; annem anlattı ben kâğıda döktüm.
– Pekala ne kadar müddette yazdınız?
Kitabın yazılması sürecinde annem rahatsızlanıyor, orta vermek zorunda kalıyordum. Bu üzere nedenlerle kitabın yazımı iki yıl sürdü.
– Ne hoş, anneniz her şeyi hatırlıyor. Maşallah nefis bir hafızası var? Anneniz anlattı ve geri kalan her şeyi siz toparladınız, değil mi?
Annem 83 yaşında; belleği çok kuvvetli, her şeyi çok düzgün hatırlıyor. Onun anlattıklarını ses kaydına alıp, kâğıda döktüm. Anlatımları dışındaki fotoğrafları, evrakları, bilgileri ben toparladım.
DAYIMIN RUHUNA DEĞSİN
– Aslında kitabın ismini da sormak istiyorum ben size. Cemal Süreya’ya yakışır bir ismi var kitabın. İçindeki başlıklar da öyle… Kitabın ismine kim karar verdi, anneniz mi?
Kitabın ismi annem, kardeşi Ayten ve ağabeyi Cemal Süreya ile bir anısından. Ve Cemal Süreya’nın söylediği bir söz… Sayın Necati Güngör kitabın hazırlık etabında belgeyi okuduktan sonra birkaç kitap ismi önerdi, içinde bu isim da vardı. Annem de kitabın isminin bu olmasını istedi.
– Necati Güngör de önsöz yazmış kitaba. Kitap yazım sürecinde mi tanıştınız kendisiyle?
25.06.2011 tarihinde Sayın Necati Güngör’ün teşebbüsü ve Türk Müellifler Sendikasının aktifliği olarak dayımın en son oturduğu konutuna plaket takılması merasiminde kendisi ile tanıştık. Yani kitabın yazılma sürecinden çok önceydi. Dayımı gerçek sevenlerden ve onunla birçok anısı olan kişidir kendisi. Dayım hayatını herkesle paylaşmayan biriydi; ancak onu kendine yakın bulmuş ki omurundaki kimi hususları da Necati Güngör’e anlatmış…
(Çocuk Cemal Süreya)
– Kitabı okuduğunda yorumu ne oldu Necati Bey’in?
Sayın Necati Güngör kitabı okuduğunda dayım Cemal Süreya’nın, “Bir sanatkarın her şeyi yazılabilir. Her şeyi yazılmalı!” dediğini aktararak “Bu kitap yayınlanmalı. Cemal Süreya’yı sevenler onun hayatındaki gerçekleri öğrenmeli!” yorumunda bulundu.
– İnsan bu kitabı okurken kendisini Cemal Süreya ile birebir sokakta oyun oynamış üzere hissediyor. Annenizin hafızası kadar, sizin kaleminiz de akıcı hakikaten. Genetik olsa gerek J devam edecek misiniz yazmaya? Kitabın devamı gelir mi? Kaldı mı yazmadığınız anılar?
Annemin hafızası hakikaten düzgün, anlatımları da öyle… Hala hatırlayıp anlattıkları var. Onları da ses kaydına alıyorum. Ayrıyeten dayımın anneme Paris’ten yazdığı mektuplar, edebiyat insanlarının dayıma imzaladığı kitaplar var. Tüm bunlar yalnızca bizde kalmasın, Cemal Süreya sevenleriyle paylaşalım kanısındayız. Velhasıl ikinci bir kitap olabilir.
– Pekala ya bir öteki kitap yazmayı düşünür müsünüz? Müellifliği, yardım etmek yoluyla da olsa, deneyimlediniz? Bu nasıl hissettiriyor?
‘Size Nefesimi Bırakıyorum’ bir anı kitabı. Şöyle de diyebilirim; Cemal Süreya sevenlerine tüm gerçeklerin anlatıldığı, his yüklü, çok uzun bir mektup… Bu mektubun yazılmasında katkım olduğu için memnunum. Dayımın ruhuna değsin… Daha evvel söylediğim üzere ikinci kitabı da gerçekleştirebiliriz umarım.
EKSİĞİ VAR, FAZLASI YOK BU KİTABIN
– Bu kitap, Cemal Süreya ile birlikte hepinizin biyografisi bir yerde. Siz yazıp bittikten sonra okuduğunuzda neler hissettiniz?
Cemal Süreya’nın hayatındaki gerçekleri anlatabilmek için en baştan başlamak gerekiyordu. O denli de başladık kitaba. Annemin ve teyzemin ömründen kesitler de var elbette. Tüm bunlar dayımı ömrü boyunca etkilemiş olaylardı. Kitap bittiğinde Cemal Süreya sevenlerin onu daha yakından tanıyıp daha yeterli anlayacaklarını düşündük. Zira bu kitapta her şey yaşandığı üzere objektif ve içtenlikle yazıldı. Eksiği var, fazlası yok bu kitabın…
(Cemal Süreya, Can Yücel ile)
– En çok nasıl sorular alıyorsunuz kitapla ilgili? Beşerler neye şaşırıyor ya da neyi merak ediyor?
Annem ve teyzemin berbat üvey annesi Esma’nın yaptıklarını, babalarına nasıl olup da anlatmadıklarına şaşırıyorlar. Esma’ya daha sonra ne olduğunu merak ediyorlar. Üç kardeşin, acı dolu ve sıkıntı ömürlerinde nasıl bu kadar sevgi dolu olabildiklerini soruyorlar… Aslında hayat şöyle bir gerçeği de barındırıyor; hayatın acıları birtakım insanları insanlıktan çıkaramıyor. Üçkardeş de bunun örneği…
– Ben itiraf etmeliyim, hiç bu kadar samimi bir biyografi okumamıştım. Sevgi dolu, hasret dolu bir ailesiniz, ne güzel… Bu mevzuda birkaç bir şey söylemek ister misiniz?
Cemal Süreya ve kız kardeşleri hayatlarındaki tüm acılara ve zorluklara rağmen kin duygusu taşımıyorlardı. Dürüst ve ikircikli olmayan yapıdaydılar. Hayatlarının temelinde her şeye karşın sevgi vardı. Kırgınlardı; lakin her güne yeni umutlarla başlıyorlardı. Dayım da etrafı tarafında sevilen sayılan biriydi, sevilmeyi tatmış bir insandı. İnsanları seviyor, her şeye karşın sevmekten vazgeçmiyordu. Tüm bunlar bizlere de bu türlü yansıdı. Onların hayattaki bu duruşlarıyla onur duyuyoruz.
O BİZİM CANIMIZDI…
– Şöyle olsaydı her şey farklı olurdu dediğiniz çok an var değil mi?
Tabii ki var, hem de çok. Keşke Mehmet Amcaları bunları yapmasaydı, keşke anneleri vakitsiz ölmeseydi, keşke Esma hayatlarına girmeseydi, keşke dayım bu kadar verici olmasaydı, keşke sağlıklı uzun yıllar sevenleriyle yaşasaydı ve keşke ömrü bu türlü sona ermeseydi…
– Bu biraz özel tahminen, istemiyorsanız cevaplamayın lütfen. Çok ağladınız mı yazarken?
Gerçek şu ki; annem ve bizler hala bu hususları konuşurken, o acıları tekrar tekrar yaşayıp çok hüzünlenir, gözyaşlarımızı tutamayız. Bu kitabı yazarken yaşananları bildiğim halde o acılar daima içimi yaktı. Ağlayarak yazdığım çok oldu…
– Dayınız ile ilgili hatırladığınız en hoş anılarınızdan birini paylaşır mısınız bizimle?
Son yıllarda dayım yalnız yaşıyordu. Çalıştığım iş yeri dayımın meskenine çok yakındı. Öğlen tatilim bir buçuk saat olduğu için alışveriş yapıp çabucak dayıma giderdim. “Dayın hoş pişirir…” der, yemeği dayım pişirir, ikimiz çabucak onun çalışma masasının kenarına oturur yemeğimizi yer sohbet ederdik. Dayım “Şimdi de bir kahve içelim…” dediğinde, ben ne kadar istesem de “Dayın hoş kahve pişirir…” der kahveyi de kendisi yapardı. Onunla yaşadığım tüm anılar o kadar canlı ki hala… Hiçbir anını, onun yüzünü ve sesini hiç unutmadım… Unutmam mümkün değil… O bizim canımızdı…
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Güzin Tanyeri: Teşekkür ederim.
*
Damla Karakuş
Instagram:
