Ülkemizin her kıyısı ve köşesi başka hoş. Bu hoşlukları koruduğumuz oranda da zenginiz. Denizin en hoşu, yeşilin her tonu, tarih ve yaşanmışlık bizim topraklarımızda var. Olağan ki yurt dışına da çıkacağız, gezip göreceğiz, mukayese edeceğiz, farklılıklardan yararlanacağız. Ancak Yunanistan’ın Rodos’unu aratmayacak bir art mahalle güzelimiz var. O da Silivri’nin Selimpaşa ilçesi yani öbür ismi ile ‘Bigados’.
İstanbul’a bağlı Silivri ilçesinin birçok kıyısı var. Selimpaşa da bunlardan birisi. Beylikdüzü metrosunun son durağından kalkan belediye otobüsü ile ve Yenibosna’dan hareket eden özel Silivri belediye otobüsü buradan geçiyor.
Bölgeye gelmeden evvel Kadir Has Üniversite’sinin devasa binasını görüyorsunuz. Selimpaşa’yı bölen ve otobüsün de geçtiği yolun denize bakan kıyısında tatil siteleri var. Burada kocaman yazılarla “sahilimiz halka fiyatsız olarak açıktır” diye belirtilmiş.
Yolun öteki kıyısında da insanların yemek yiyecekleri lokantalar, gereksinimlerini karşılayabiecekleri market ve fırınlar bulunuyor. Burada insanların birçok tarım ve balıkçılıkla geçiniyorlar.
Sessiz sakin bir yerleşim yeri havası yayan beldede yapılar az katlı, sokak ortalarına hakikat yollar geniş.
Her sokak ortasından deniz görülüyor. Keskin bir mavi gözünüze çarpıyor.
Sokak ortalarında denizin iyot kokusu hakim. burada aşikâr ki lodosta farklı, meltem rüzgarında farklı bir hava esiyor.
Tepede bir güneş, güya dünyanın her yerinden daha büyükmüş üzere tüm beldeyi kapatıyor. Gölgeliklerin altında dahi hissedilen bir acı sıcak. Tam o noktada 50 yıllık bir Roma dondurmacısı imdata yetişiyor ve topu 2 liraya çok lezzetli kocaman dondurma ile serinliyorsunuz.
Şehrin içindeki lokantalarda da çok hoş ve uygun fiyatla yemekler satılıyor. Satır köfte, pastırmalı fasülye benim tadıp da zihnime kazınanlardan.
İnsanları güler yüzlü. Sakin. Beldenin yazlıkçıların olduğu yere değil de yerlilerinin yaşadığı istikamete hakikat yürüdüğünüzde bir kent merkezi göze çarpıyor. Lokantalar, cami, okul binaları…
Buraya kadar her şey çok hoş, olması gerektiği üzere ve tahminen de sıradan.
Buradan sonra girilen sokaklar işte insanı şaşırtıyor.
Fenerbahçe Üniversitesi’nin kuleli binasının olduğu yerde eski mahalle başlıyor. Eski Foça üzere. 19’uncu yüzyılda yaşamış Selim Paşa tarafından yaptırılan çeşme ve aslında etrafında eski bir su sarnıcı olduğu söyleniyor.
Binaların kimileri metruk, mukadderatına terk edilmiş, yıkılmaya yüz tutmuş. Fakat hiç biri tinercilere ya da öbür berbat kullanımlara teslim olmamış. Etraf halkı buna müsaade vermemiş belirli. Bu halleri ile bile çok pak ve görkemliler.
Bazı yapılar eski fakat korunmuş, hala içinde yaşayan hanımefendi ve beyefendilere konutluk ediyorlar.
Beyaz, kahverengi ve mavi renklerin hakimiyeti göze çarpıyor.
Sanki Ege’deyiz ve burası Bodrum. Yok yok burada daha öteki bir hava var. Tamam tekrar Ege’deyiz lakin burası Yunanistan’ın daha çok Rodos’u üzere. Yani o hava esiyor. Bu türlü düşünürken sonradan burasının Cumhuriyet kurulmadan evvel bir Rum kasabası olduğunu öğreniyorum. Yunanca isminin “Epivates” olduğunu da. Birinci yerleşim yeri olmasının öyküsü, mübadele periyodunda Selanik’ten göçen Türklerin gelmesi ile başlıyor.
Kent merkezinden uzaklaştıkça yeşillikler, ağaçlar ve çiçeklerin saltanatı başlıyor. İhtiyarlar konutlarının önündeki banklarda serinliyorlar. Ve tam bir mesken sahibi üzere gelenleri ağırlıyorlar.
Uzun, upuzun bir kıyı şeridi. Geniş çok geniş bir kumsal. Üzerinde beşerler ve çocuklar. Denize girenler, güneşlenenler… Sesleri boşlukta yankılanıyor.
Eski mahallede dolaştıkça yollar yokuşlaşıyor, sokaklar darlaşıyor. Konutlar farklı farklı lakin kesinlikle canlı renklere boyanmış burada.
Bu sokaklarda beşerler kaç yüzyıldır içice yaşıyor olmalı. Sıcağı ne kadar sertse soğuğu da o denli olmalı. Bu hissediliyor.
Her sokakta tıpkı sonla karşılaşıyoruz. Her sokak kesinlikle maviye yani deniz görüntüsüne açılıyor. Konutların uzunlukları gitgide daha da alçalıyor.
Ara sokaklarda daima bir kavis var. Güya yağmur yağınca ya da kar, meskenlere ziyan vermeden yağanı akıtmak için kıvrımlı yapmışlar ya da bütün konutlar güneş alsın diye bu türlü sıralanmış ya da birbirlerinin meskenine hakim olmak için bu türlü dizilmiş üzere.
Kıyılara hakim bölgelerde gökyüzünün mavisi ile denizin laciverdi buluşuyor ve istisnasız her duvarda ay yıldızlı bir Türk bayrağı salınıyor.
Tarım kentinde dolaşırken kapının önünde park etmiş bir traktör, beşere hiç de yabancı gelmiyor.
Sahile yakın konutların pencereleri Foça ya da Akçay meskenlerinde olduğu üzere çift basamaklı korunmuş olduğunu görüyoruz. Lakin burada onlarda olduğu üzere ahşap materyalden değil metalden yararlanılmış. Kışları daha çetin geçtiğini buradan da kestirim edebiliyorsun.
En zirvedeki denize nazır üç katlı ahşap meskenin yıkık hali ve bir kaza olmasın diye alınan kafes tedbirler göze çarpıyor. Kim bilir orada kaç aile yaşadı. Kaç çocuk o zirvede top oynarken aşağıya düşmesin diye annesi tarafından yüz defa peşinden koşuldu. İnsanın aklından bu konutu alıp, onarmak ve yaşanmışlıkları geri getirmek geçiyor.
Tam köşede mahallelinin gelip oturduğu sohbet ettiği bir köşe var. İşte buranın ne kadar özel ve toplumsallaşmaya yatkın bir yer olduğunun bir öbür ispatı.
Ya bu sembol. Burada evvelden yaşayan ve genç yaşta geçirdiği trafik kazası ile felç olan Erol Aygören’in anısına dikilmiş. Beşiktaşlı olmasına vurgu yapılarak anısı yad ediliyor. Aygören, askerden müsaadeli geldiği bir sırada, tekrar bir askerin uğurlama merasiminde kullandığı traktörden düşerek felç oluyor. Çok sevdiği askerliği böylece yarım kalan Erol Beyefendi, artık o kazadan sonra, beldeden her asker uğurlamasında yanına gelinerek, eli öpülen ve “hoşça kal” denilen bir isim oluyor. Bu durum Aygören’in vefatına kadar devam ediyor.
Yine sokak ortaları.
Yine eski meskenlerin yıkık lakin cazip halleri.
Kurtarılmayı bekleyen esirler üzere binaların pencerelerinin eşsiz görüntüsünden bakmak isteği. Sahiden de burada kendinizi farklı hissediyorsunuz.
Mesela bu amcayı hiç tanıyordum. Yanına oturuyorum. “Güzel burası değil mi?” diyor. “Güzel” diyorum. “Birlikte fotoğraf çektirelim.” diyorum. “Olur” diyor. Yanaşıyorum. Sonra omuzuna elimi koyuyorum. Sonra başımı omuzuna yaslıyorum. Hiç yabancılamıyor. Sonra fotoğrafı gösteriyorum. Gülümsüyor. Bu bende de olsun diyor. Telefon numarasını istiyorum. Cebinden eski tip bir telefon çıkarıyor. Lakin buna gönderilmez ki diyorum. Çaresiz elini öpüp, oradan ayrılıyorum. Ardımızdan “Siz ne hoş insanlarsınız.” diye sesleniyor. Halbuki hoş olan onun baba omuzu ve Bigados’un insanı memnun eden havası.
