Amerikalı bilimkurgu, fantezi ve endişe müellifi Ray Bradbury’in bugün 99. Doğum günü. Mahzur tanımayan hayal dünyasına sahip olan Bradbury, küçük yaştan itibaren kütüphaneye, kitaplara ve yazmaya karşı özel ilgi duymuştu. Nereye giderse gitsin öğreneceği birinci şey kütüphanenin nerede olduğuydu. Lakin kütüphaneye olan ilgisi okula karşı yoktu. Hatta okulun insanların hayal dünyasını körelten ve küçülten yerler olduğunu savunuyordu. Edebiyat dünyasına neredeyse her alanda çokça eserler veren Bradbury’in en bilindik romanı “Fahrenheit 451” bütün dünyada büyük ses getirdi. “kitap yakmaktan daha büyük bir cürüm varsa o da onları okumamaktır.” kelamı bana nazaran kitabın en etkileyici yeriydi. Artık gelin bakalım Bradbury 10 bilinmeyen istikametiyle hayatını nasıl şekillendirmiş?
Ray Bradbury hakkında bilmeniz gereken 10 gerçek
1-Birçoğunun gençken birinci işi, getir götür yapmak, bir dükkânda çırak olarak çalışmak yahut buna emsal küçük işlerdi. Ray Bradbury, 14 yaşındayken George Burns ve Gracie Allen’ın radyo programında müelliflik işi buldu. O günlerini söyle anlatmıştı:
“Figueroa Tiyatrosu önündeki Figueroa Caddesi’ne gittim.” dedi Bradbury. “Tiyatronun çabucak önünde George Burns’ü gördüm. Gidip ona dedim ki: ‘Bay Burns, bu gece yayınınız var değil mi?’ O da ‘Evet.’ dedi. ‘Seyirciniz yok, değil mi?’ dedim. ‘Hayır.’ dedi. ‘Beni içeri alıp seyirciniz olmama müsaade verir misiniz?’ dedim. Böylece, beni içeri aldı ve ön sıraya oturttu. Perde kalktı, Burns ve Allen’ın seyircisiydim artık. Yayın için her Çarşamba tiyatroya gittim ve gösteriler yazıp George Burns’e verdim. Yalnızca birini kullandılar – lakin kullandılar, gösterinin son kısmında kullandılar.”
2-22 yaşına geldiğinde Bradbury birinci sefer bir kıza ilgi duydu. Bu kız kitapçıda tezgâhtar olarak çalışan Maggie’di ve Maggie, Ray’in trençkotundan ötürü onu kitap hırsızı olarak gördü. Lakin gerçeği kısa müddette fark etti. Bu tanışma 56 yıl süren bir evlilik ve dört çocukla neticelendi. Maggie, Ray Bradbury’nin flört ettiği tek bayandı. 1940lar için hayli sıra dışı sayılan bir halde yaşadılar: Bradbury meskende oturup kitap yazdı Maggie tam vakitli bir işte çalıştı.
3-16 yaşında şahit olduğu bir trafik kazası onu derinden etkiledi ve uzun müddet kendine gelemedi. Bu kaza Bradbury’in hayatı boyunca ehliyet almamasına ve trafikten uzak durmasına sebep oldu. 1996 yılında Playboy Mecmuası ile yaptığı bir röportajda şunları söyledi:
“Bir kazada altı kişinin üzücü bir biçimde can verdiğini gördüm. Konuta ağaçlara ve duvarlara tutunarak yürüyebildim. Tekrar olağan hayatıma dönebilmem aylarımı aldı. Bu yüzden otomobil kullanmıyorum. Fakat benim otomobil kullanıp kullanmamın bir değeri yok. Arabalar toplumumuzun en tehlikeli silahlarıdır, savaşlardan daha çok insan öldürürler.”
4-Bradbury, hayal dünyasının hudutlarının olmamasının bir öbür göstergesi de bilgisayara olan tavrıydı. Bilgisayarın yeteri kadar süratli olmadığını düşündü, yalnızca bir kandırmacadan ibaret olarak gördü ve hiç hoşlanmadı. Bu hususla ilgili şöyle bir açıklamada bulundu:
“Size bir soru yazıyorlar, siz de bir yanıt yazıyorsunuz. Bu otuz sene öncesinin işi. Neden telefonda ya da televizyonda yapmıyorsunuz bu işi? Bu ikisi çok daha süratli. Bu kadar geri kalmış bir şey için neden bu kadar heyecanlı beşerler?”
5-1947’de Mademoiselle adlı mecmuada bir editör Bradbury’nin kısa öyküsü Homecoming‘i okudu ve hikayeyi paylaşmaya karar verdi. Bradbury 1947’nin O. Henry Prize Stories’inde kendine bir yer edindi. Pekala dergiye gelen onca hikaye ortasından Bradbury’nin hikayesini seçip yayınlamaya karar veren editör kimdi dersiniz? Truman Capote.
6-Bradbury’nin bir mühlet yasaklanan en ünlü kitabı ’ı yazması yalnızca 9 gün sürdü ve müellif kitabı UCLA kütüphanesinin bodrumunda kiraladığı bir daktilo ile yazdı.
7-Fahrenheit 451’i UCLA’da yazmış olsa da burada okumuyordu ve aslında muharrir yükseköğretime de inanmıyordu ve diyordu ki,
“Ben kütüphanelere inanıyorum zira birçok öğrencinin parası yok. Liseden mezun olduğumda Buhran vaktiydi ve hiç paramız yoktu. Üniversiteye gidemedim, bu yüzden on yıl boyunca haftanın üç günü kütüphaneye gittim.”
8-Bradbury, Walt Disney ile Los Angeles Valisi olması için ona ısrar edecek ve Epcot’taki Spaceship Earth tipine katkıda bulunacak kadar çok uygun arkadaşlardı. Disney parklarının da büyük hayranıydı. Bu bahisle ilgili hislerini şu biçimde lisana getirmişti:
“Dünyadaki herkes bu parkın kapılarına gelecek. Neden? Zira geleceğin dünyasını görmek istiyorlar. Daha uygun beşerler nasıl yapılır görmek istiyorlar. Olay bundan ibaret. Kinikler çoktan burada ve birbirlerini korkutuyorlar. Disney’in yaptığı dünyaya bizi memnun edecek şeyleri yapmanın alternatif yolları olduğunu göstermek. Disneyland ve Disney World’ün birkaç konseptini kullanabilirsek dünya çok daha âlâ bir yer olabilir.”
9-Yazar öldüğünde küllerinin Mars’a götürülmesini istemişti. Daha sonra fikrini değiştirerek sevenlerinin ziyaret edebileceği bir yer olmasını ve üzerinde kitaplarının isimlerinin yer alacağı kendi mezar taşını kendi tasarlamak istemişti. Son bir dokunuş olarak da mezarlığında bir tabelada şunun yazmasını istemişti: “Buraya Karahindiba koyun.” Fakat sonunda çok daha sade bir şeye karar kılmıştı. Epey kibar bir mezartaşı ve üzerinde de “Fahrenheit 451’in Yazarı” yazıyor yalnızca. Los Angeles’da Westwood Memorial Park’ında gömülü olan müellifi ziyaret edecek olursanız karahindiba götürmeyi unutmayın.
10-yazarın 2012’de ömrünü kaybetmesinden 2 ay sonra Mars’a bir gezici uzay aracı indirildi ve bir anma merasimiyle uzay aracının indiği bölgeye “ Bradbury Landing” (Bradbury İniş Bölgesi) ismi verildi.
*
Sonay Karaman
Instagram:
